تحليل جامعه‌شناختي چالش‌هاي پيش‌روي اصلاحات تعرفۀ خدمات تشخيصي درماني در ايران

هدف اين مطالعه بررسي موانع اصلاحات تعرفه‌هاي تشخيصي و درماني در نظام سلامت كشورمان با رويكرد جامعه‌شناسي بوده است. تعرفه‌هاي تشخيصي و درماني جزء سياست‌هايي محسوب مي‌شود كه مستقيم بر عدالت در سلامت اثر مي‌گذارد و بر ذي‌نفعان مختلف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي شامل پزشكان، وزارتخانه و نظام پزشكي مؤثر است. در اين مطالعه، با استفاده از نظريۀ دموكراسي گفت‌و‌گويي هابرماس موانع اصلاحات تعرفه‌هاي تشخيصي و درماني را با استفاده از روش تحليل ذي‌نفعان بررسي كرده‌ايم.در اين پژوهش، از اسناد، مصاحبه‌هاي موجود و مصاحبۀ عميق براي گردآوري داده‌ها استفاده شده است. داده‌هاي به‌دست‌آمده با استفاده از جدول تحليل ذي‌نفعان تحليل و با استفاده از ابعاد تحليل ذي‌نفعان شامل دانش، موضع، منفعت و قدرت بررسي شده است.تحليل يافته‌ها نشان مي‌دهد در فرايند تعرفه‌گذاري، تبادل دانش و اطلاعات ميان سياست‌گذاران و ذي‌نفعان وجود ندارد. موضع پزشكان در مقابل تعرفه‌ها مخالفت و مقاومت است. منافع گروهي بر تعرفه‌گذاري اثر مي‌گذارند و تعارض منافع در اين فرايند مشاهده مي‌شود. ساختار قدرت نيز در سياست‌گذاري براي نظام سلامت كشور متمركز و تك‌صدايي است.براي اصلاحات تعرفه‌ها در درجۀ اول بايد موضوع تعارض منافع در نظام سلامت كشور حل شود. در گام بعدي بايد دلايل اجرانشدن اصلاحات بررسي شود. منافع گروهي و قدرت متمركز فرايند سياست‌گذاري را دستوري و از بالا به پايين كرده است؛ درنتيجه ذي‌نفعان در مقابل اجراي سياست‌ها از خود مقاومت نشان مي‌دهند.