كليدواژه :
طبيعتگرايي روششناختي , خودبسندگي تبييني , علم و فلسفه , علم و دين , علم ديني , طبيعت , ماوراءالطبيعه
چكيده فارسي :
بنا بر «طبيعتگرايي روششناختي»، در علم صرفاً بايد به عوامل طبيعي بسنده كرد. طبق اين اصل روشي، معرفت معتبر از طبيعت تنها با روش طبيعتگرايانه به دست ميآيد و در اين روش عوامل فراطبيعي در هيچ سطحي، حتي در مباني و اصول موضوعه نبايد حضور داشته باشند، با تحليل بيانات علامه مصباح يزدي، ميتوان مخالفت جدي ايشان با طبيعتگرايي روششناختي را استنباط كرد. محدوديتهاي روش تجربي، امكان تأثير امور ماورايي در امور خارقالعاده، ضرورت ارتباط علم و متافيزيك و دادوستد معرفتها از مواردي در ديدگاه ايشان است كه مانع پذيرش طبيعتگرايي روششناختي ميشود؛ اما ايشان راه شناخت امور عادي طبيعت را تجربه ميدانند و نوعي خودبسندگي تبييني براي طبيعت قائل هستند، چون ميتوان با تجربه روابط اعدادي ميان امور مادي را شناخت و ميتوان تأثيرات امور ماورايي را از متن تبيين حذف نمود. البته تجربه هم نبايد از قلمرو خود فراتر رود و در مورد امور ماوراءالطبيعي و ارزشها اظهارنظر نمايد. معجزات نيز از پديدهاي طبيعي هستند كه قابل تبيين صرفاً طبيعي نيستند.