ارائه الگوي دومرحله اي براي پيش بيني ورشكستگي شركت ها با استفاده از تحليل پوششي داده ها

هدف: پيش بيني ورشكستگي شركت ها يكي از اساسي ترين فعاليت ها در حسابرسي ريسك و عدم قطعيت شركت ها محسوب مي شود. از اين رو، طراحي مدل هايي براي پيش بيني ورشكستگي براي بسياري از فرايندهاي تصميم گيري از اهميت اساسي برخوردار است. هدف از انجام اين پژوهش ارائه مدلي دو مرحله اي براي پيش بيني ورشكستگي شركت ها با بهره گيري از روش تحليل پوششي داده ها مي باشد. روش: براي انجام اين تحقيق ابتدا از تحليل پوششي داده ها و با استفاده از داده هاي مالي بازارمحور و حسابداري محور و همچنين داده هاي غيرمالي براي اندازه گيري امتيازات كارايي مديريتي و كارآيي بازار سهام شركت ها استفاده شد و سپس از امتيازات كارايي به دست آمده براي پيش بيني ورشكستگي شركت ها استفاده شده است و 9 مدل پيش بيني ورشكستگي پيشنهاد شد. همچنين، مدل هاي ارائه شده با استفاده از رگرسيون لجستيك اثرات ثابت مشروط اجرا شدند و با استفاده از منحني ROC بهترين مدل انتخاب شد. دوره زماني مورد مطالعه اين پژوهش 13 سال ( 1385-1397 ) و تعداد نمونه اين پژوهش شامل 184 شركت و 2392 مشاهده سال-شركت است. يافته ها: نتايج نشان داد كه مدل دومرحله اي ارائه شده از قدرت پيش بيني كنندگي بسيار مناسبي برخوردار است. همچنين، نتايج حاكي از آن بود كه امتيازات كارآيي مديريت ارنباط مستقيم با ورشكستگي دارد به عبارتي شركت هايي كه امتياز كارآيي مديريتي پايين تري داشتند از نظر ريسك ورشكستگي در وضعيت بدي قرار گرفته بودند و همچنين داده هاي حسابداري محور برآورد بهتري از شركت هاي ورشكسته داشتند. نتيجه گيري: مدل دومرحله اي ارائه شده در اين پژوهش با اطمينان بالايي مي تواند براي پيش بيني شركت هاي ورشكسته بكار رود.