تبيين الگوي نوين هزينه‌يابي مبتني بر فعاليت زمان‌گراي عصبي‌فازي (TDABC‌-ANFIS) (مطالعه موردي شركت گاز استان هرمزگان)

در روش‌هاي هزينه‌يابي مبتني بر فعاليت از جمله هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت سنتي (ABC) و هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت زمان‌گرا (TDABC) فرض مي‌شود بين هزينه و فعاليت رابطه خطى وجود دارد، ليكن تابع هزينه هميشه خطى نيست. براي حل اين مشكل، پژوهش‌گران از مدل‌هاي هوش مصنوعي و فازي استفاده كردند. بي‌ترديد تلفيق همزمان مدل‌هاي هوش مصنوعي و فازي منجر به افزايش دقت هزينه‌يابي خواهد شد. لذا در پژوهش حاضر براي نخستين بار به تلفيق روش TDABC با مدل عصبي‌ فازي (ANFIS) و مطالعه موردي شركت گاز استان هرمزگان پرداخته شد. براي اين منظور، ابتدا منابع و فعاليت‌هاي موضوع هزينه شناسايي شد. سپس ارتباط اقلام هزينه با فعاليت‌ها در ماتريس وابستگي هزينه‌ فعاليت تعيين شد. پس از آن، نرخ‌هاي تسهيم در ماتريس جايگزين شده و هزينه فعاليت‌ها بر اساس روش‌هاي ABC، IABC، TDABC و TDABC-‌ANFIS محاسبه شد. در نهايت، نتايج هزينه‌يابي بر اساس روش ميانگين قدر مطلق خطا (MAD) با روش ABC مقايسه شد. نتايج نشان داد كه MAD در IABCمعادل 0.74، در TDABCمعادل 0.60 و در تمامي 18 ساختار طراحي شده TDABC‌-ANFIS، در بازه (0.591، 0.213) مي‌باشد. در نتيجه هزينه‌يابي بر حسب TDABC‌-ANFIS از دقت بيشتري در مقايسه با ABC، IABC و TDABC برخوردار مي‌باشد. همچنين، در ميان ساختارهاي طراحي شده TDABC-ANFIS، ساختار Gauss2‌4‌ Logsig داراي كمترين خطا (0.213) مي‌باشد. از آنجاكه نتايج نشان داد در ميان مدل‌هاي مورد بررسي، مدل TDABC‌-ANFIS به‌دليل غيرخطي و فازي كردن رابطه هزينه‌ها و فعاليت‌ها، از دقت بيشتري برخوردار مي‌باشد، به مسئولان حوزه مالي شركت‌ها پيشنهاد مي‌شود از الگوي نوين TDABC-ANFIS استفاده كنند.