تاثير نانوذرات (روي و سيليكون) و آزوسپريليوم بر رنگدانه‌هاي فتوسنتزي و اجزاي پر شدن دانه تريتيكاله تحت تنش شوري

كاربرد باكتري‌هاي محرك رشد و نانوذراتي مانند روي و سيليكون مي‌تواند مقاومت گياهان در برابر تنش‌هاي محيطي همانند شوري را افزايش ‌دهد. از اين‌رو آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه محقق اردبيلي در سال 1400 اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل تنش شوري در سه سطح (عدم اعمال شوري به‌عنوان شاهد، اعمال شوري ‌60 و 120 ميلي‌مولار) با استفاده از نمك كلريد سديم، كاربرد باكتري محرك رشد در دو سطح (عدم تلقيح بذر به‌عنوان شاهد و تلقيح بذر با باكتري آزوسپريليوم)، محلول‌پاشي با نانو ذرات در چهار سطح (محلول‌پاشي با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشي 0.8 گرم در ليتر نانواكسيد روي، محلول‌پاشي 50 ميلي‌گرم در ليتر نانوسيليكون، محلول‌پاشي توام 0.4 گرم در ليتر نانواكسيد روي و 25 ميلي‌گرم در ليتر نانوسيليكون) بود. نتايج نشان داد كه كاربرد آزوسپريليوم و محلول‌پاشي نانواكسيد روي و سيليكون تحت شرايط عدم اعمال شوري، محتواي كلروفيل a (38.42%)، كلروفيل b (41.76%)، كلروفيل كل (39.39%)، كارتنوئيد (53.99%)، وزن ريشه (62.61%)، سرعت پرشدن دانه (16.37%)، طول دوره و دوره موثر پرشدن دانه (به‌ترتيب 21.28 و 29.78%) و عملكرد دانه (47.23%) را نسبت به شرايط عدم كاربرد آزوسپريليوم و نانوذرات تحت شرايط شوري 120 ميلي‌مولار افزايش داد. همچنين كاربرد آزوسپريليوم و محلول‌پاشي نانوذرات روي و سيليكون در شرايط شوري 60 ميلي‌مولار، محتواي كلروفيل a (31.4%)، كلروفيل b (34.35%)، كلروفيل كل (32%)، كارتنوئيد (45.68%)، وزن ريشه (57.14%)، سرعت پرشدن دانه (15.21%)، طول دوره و دوره موثر پرشدن دانه (به‌ترتيب 21.19 و 28.62%) و عملكرد دانه (35.67%) نسبت به سطح شوري 120ميلي‌مولار افزايش داد. بر اساس اين نتايج، كاربرد آزوسپريليوم و نانوذرات روي و سيليكون در شرايط تنش شوري همانند شرايط عدم اعمال شوري مي‌تواند با بهبود محتواي رنگدانه‌هاي فتوسنتزي و مولفه‌هاي پر شدن دانه، عملكرد دانه تريتيكاله را افزايش دهد.