بررسي نظام اخلاقي اسلام از منظر آيت‌الله مصباح يزدي

نظام اخلاقي اسلام گوياي مجموعه‌اي هماهنگ و مرتبط از ارزش‌ها و لزوم‌ها درباره صفات نفساني و رفتارهاي اختياري است كه تمام آنها براساس جهان‌بيني اسلامي، هدف خاصي را پي مي‌گيرند. آيت‌الله مصباح يزدي در تبيين اين نظام اخلاقي، ارزش و لزوم اخلاقي را مبيّن رابطه متناسب و ضروري موجود ميان صفات و رفتارهاي اختياري با نتايج آنها مي‌داند. ايشان اين رابطه را حاصل عليت تكويني و محصول اراده الهي قلمداد مي‌كند و نقش توحيدمحوري را افزون بر منشأ اخلاق، در لزوم نيت تقرب الهي فاعل اخلاقي از اراده بر انجام فعل تا وصول به هدف تبيين مي‌نمايد. آيت‌الله مصباح يزدي هدف اخلاق را نيز كسب كمالات متناسب با خلقت بشري دانسته است كه از آن به «قرب به كمال مطلق» يا همان «قرب الهي» تعبير مي‌شود. راه وصول به اين هدف را نيز به روش حصر عقلي در چارچوب اخلاق الهي، فردي، اجتماعي و زيست‌‌محيطي برمي‌شمرد. اين تحقيق به روش توصيفي - تحليلي، تبيين ايشان از نظام اخلاقي اسلام را منسجم، عقلاني، واقع‌گرايانه، ديني، مطلق‌گرايانه، وحدت‌گرايانه و شمول‌گرايانه مي‌داند. اين مقاله افزون بر توجه به آثار تبيين نظام اخلاقي اسلام از منظر ايشان، به چگونگي رابطه توليدي حُسن فعلي از حُسن فاعلي و تناسب خودگرايي و خداگرايي پرداخته است.