بررسي شرايط دگرگوني و تغييرات كاني‌شناسي در گذر از رخساره شيست‌سبز به آمفيبوليت با استفاده از نمودارهاي فازي و تركيب كاني‌ها: مطالعه موردي در متابازيت‌هاي جنوب استان كردستان

در اين پژوهش با بهره گيري از شواهد بافتي، تركيب شيميايي كاني ها و نمودارهاي فازي به بررسي شرايط دگرگوني (دما، فشار و تركيب سيالات) در گذر از رخساره شيست سبز به رخساره آمفيبوليت پرداخته مي شود. متابازيت ‌هاي جنوب استان كردستان در رخساره هاي زير شيست سبز تا آمفيبوليت بالايي دگرگون شده اند. بررسي ‌هاي صحرايي و سنگ ‌نگاري نشان مي ‌دهند در اين منطقه سنگ ‌هايي با مجموعه كاني آمفيبول + پلاژيوكلاز + اپيدوت + كوارتز رخداد دارند كه در طي شرايط دما-فشار حد فاصل رخساره شيست سبز و آمفيبوليت شكل گرفته ‌اند. نتايج تجزيه هاي شيميايي الكترون مايكروپروب و تصاوير ميكروسكوپي الكتروني روبشي آشكار ساختند كه آمفيبول ‌ها داراي منطقه‌بندي شيميايي با مراكز اكتينوليتي و حاشيه ‌هاي هورنبلندي هستند و تغييرات تركيبي آنها از مركز به حاشيه ناپيوسته است. پلاژيوكلازها نيز عمدتاً تركيب اليگوكلاز دارند اما آلبيت هاي باقي مانده نيز در سنگ به چشم مي ‌خورند. محاسبات دما و فشارسنجي بر مبناي تركيب آمفيبول ‌ها، دما و فشار 423 درجه سانتي‌گراد و 2 كيلو بار را براي مراكز آمفيبول ‌ها و 543 درجه سانتي‌گراد و 4 كيلو بار را براي حاشيه هاي آنها ارائه مي دهند كه كما بيش در محدوده شرايط رخساره اپيدوت آمفيبوليت است. نمودارهاي فازي دما-فشار محاسبه شده بر اساس تركيب شيميايي سنگ كل نيز نشان مي ‌دهند كه سنگ هاي مورد مطالعه در محدوده دماي450 تا 550 درجه سانتي‌گراد و فشار 2.1 تا 6.8 كيلوبار دگرگون شده ‌اند. بر اساس نمودارهاي فازي تغييرات محتواي اكسيژن و دي اكسيد كربن در برابر دما، اكسيژن تاثير بسزايي در شكل ‌گيري مجموعه كاني مشاهده شده داشته اما محتواي دي ‌اكسيد كربن سيال اندك بوده است. حضور آمفيبول ‌هاي با ناپيوستگي شيميايي و پلاژيوكلاز هاي با تنوع تركيبي نشان مي دهند كه سنگ هاي مورد مطالعه در طي تشكيل به تعادل كامل دست نيافته اند.