بررسي و تحليل حساسيت ريسك مراكز دفن زباله بر آلودگي منابع پذيرنده آب استان خراسان شمالي

سابقه و هدف: آلودگي منابع پذيرنده آب در محل‌هاي دفن پسماند، مهم ترين خطر دفن زباله‌ها بر محيط زيست است. از اين رو اين پژوهش با دربرگيري شناخت ويژگي‌هاي منابع و آلاينده‌ها و محيط‌هاي تحت تاثير آلودگي و نوع آن، ريسك اكولوژيكي (جامعه انساني، فون و فلور طبيعي) را شناسايي نموده و تاثيرات آنها را با اولويت‌بندي جامع بررسي كرده است.مواد و روش‌ها: در اين مطالعه كاربردي تلفيقي، طي يك فرآيند گام به گام و مرحله‌اي و با استفاده از اطلاعات و آمار موجود (از نظر زماني و پهنه مكاني تحت تاثير) شامل نمونه‌هايي از غلظت عناصر و تركيبات شيميايي و فيزيكي آلاينده با منشا پسماند شهري و فعاليت‌هاي ناشي از دفن زباله، تمامي انواع ريسك‌هايي كه بايد به آن­ها واكنش نشان داد شناسايي و سهم هريك از موثرها، اثرات و متأثرها بدست آمد. برنامه Axure RP براي ترسيم نمودارهاي محاسبات سطح ايمني، خطر و بعد و فاصله آنها و تحليل ريسك مورد استفاده قرار گرفت.نتايج و بحث: نتايج نشان داد ريسك اكولوژيك منابع پذيرنده در اطراف مركز دفن بجنورد به عنوان مركز منتخب استان خراسان شمالي در دامنه ريسك اكولوژيك كم قرار گرفته است. ريسك بيولوژيك ناشي از فلزات سنگين در حد متوسط بوده، و ريسك چرخه غذايي انساني و پوشش جانوري و گياهي در رتبه كم و بدون تهديد براي چرخه غذايي مي‌باشد. شاخص ريسك آلودگي عوامل موثر در محاسبه براي خاكچال بجنورد با شرايط اجرايي جاري معادل 81%Rm= برآورد شد. وضعيت اين ريسك در دامنه بالاي خطرات و در مرز مخاطرات قرار گرفته است.نتيجه‌گيري: با توجه به شناسايي و تحليل انواع ريسك در اطراف خاكچال بجنورد، نقشه‌هاي هم‌ريسك، هم‌خطر و هم‌ايمن ترسيم شد كه در نتيجه آن كانون‌هاي آسيب‌پذير شناسايي و جهت كنترل و حفاظت از آن‌ها برنامه‌ريزي صحيح مي‌تواند صورت گيرد. در واقع طراحي نقشه هم‌ريسك و منابع بالقوه و بالفعل آلودگي، نوع آلاينده و محيط هدف و تحت تاثير با در نظر گرفتن دامنه زماني مي‌تواند مديريت كيفي منابع را به شدت ارتقا داده و بانك اطلاعاتي موجود در كشور و استان را تكميل وآماده برنامه‌ريزي‌هاي بلندمدت نمايد.