خوانش نشانه‌‌شناسانۀ فيلم‌‌هاي «آشوب» و «داستان توكيو» با تأكيد بر ابعاد معماري

هدف اين پژوهش، تحليل نشانه‌شناختي مكان و فضاي معماري فيلم‌هاي آشوب (1985) ساخته اكيرا كورساوا و داستان توكيو (1953) ساخته ياسيجيرو اوزو است. روش‌‌ پژوهش، كيفي و از نوع تحليل محتواي ساختارگراست و راهبرد اصلي آن، شيوۀ تفسيري با تحليل نشانه‌شناختي بصري است. روش گردآوري داده‎ها، كتابخانه‎اي و آرشيوي و با استفاده از ابزار تحليل كتاب، فيلم و عكس است. نوع يافته‌ها نيز توصيفي- تحليلي است. نتايج اين پژوهش در هر حوزۀ معماري (در درك مفاهيم مرتبط با معماري سنتي) همچنين در حوزۀ سينما (به‌لحاظ كمك به فيلم‎سازان براي نمايش انواع فضاها با توجه به اهداف القاي انواع معاني) كاربرد دارد. نشانه‌شناسي، روش و ابزاري است كه در سه سطح براي درك فيلم مطرح مي‌شود: 1-معنايي كه از عناصر فضا، نظم و ساختار حاكم بين آنها قابل‌دريافت است؛ 2- معنايي كه از ارزش‌هاي زمينه‌اي بستر طراحي صحنه نشأت مي‌گيرد؛ 3- معنايي كه از ايدئولوژي حاكم بر تفكر سازندۀ فيلم در قالب معماري برمي‌خيزد. معناي اول، از عناصر كالبدي محيط، قابل‌استخراج است و جنبۀ عيني پررنگ‌تري دارد. معاني مراحل بعد را مي‌توان معاني ضمني خواند كه در حقيقتِ رموز و اسرار معماري، قابل‌بررسي هستند. در فيلم‌هاي «آشوب» و «داستان توكيو»، براي پيوند بين عناصر و فضاي كالبدي، فرهنگي، اجتماعي، تاريخي، طبيعي و مذهبي، از آرايه‌هاي فضايي كالبدي استفاده مي‌شود. به اين ترتيب، فهم فرايند معنابخشي در فيلم و تحليل آن، با كمك علم نشانه‌شناسي امكان پذير است.