نقش پويايي فكري آذربايجان در تكوين ايده دولت ملي در ايران

مقاله حاضر با عنوان « نقش پويايي فكري آذربايجان در تكوين ايده دولت ملي در ايران » به شيوه تحليلي توصيفي و رويكرد باري بوزان به دولت انجام گرفته است و هدف اصلي آن، تحليلي محققانه از نقش و سهم انديشه‎ورزان و مصلحان آذربايجان در تكوين و توسعه هويت ملي و ايده‎ي ناسيوناليسم در ايران مي‎باشد. آذربايجان در طول تاريخ ايران از جايگاه ويژه‎اي برخوردار بوده و اين جايگاه در تاريخ معاصر برجسته‎تر شده است. اين منطقه دروازه ورود ايده‎ها و افكار جديد جهان غرب به ايران و آسيا در سده‎هاي اخير بوده است. از جمله اين ايده‎ها مي‎توان به مفهوم ناسيوناليسم اشاره نمود. اين ايده نوعي سازه‎اي نظري براي انسجام و وحدت‎بخشي به ملت و تقويت بنيان‎هاي استقلال و تماميت ارضي كشور محسوب مي‎شود. انديشه‎ورزان آذري، رواج ناسيوناليسم را براي حفظ استقلال و تماميت ارضي كشور و ترويج ايده‎هاي مردم‎سالارانه و مشروطه‎خواهي ضروري مي‎دانستند. بزرگاني چون آخوندزاده، مستشارالدوله، طالبوف و تقي‎زاده، چهار انديشمند و مصلح بزرگ در اين حوزه هستند كه از نظر فكري به رواج مولفه‎هاي ناسيوناليسم نقش بي‎بديلي را ايفا نموده‎اند آنان عناصري چون سرزمين، تاريخ و زبان و دين مشترك را عامل مهم و قوام‎بخش هويت ايراني مي‎دانند و علاوه بر انديشه‎ورزان اين منطقه مردم آذري نيز در طول تاريخ براي حفظ هويت ملي و تماميت ارضي كشور چه جانفشاني‎ها كه نكرده‎اند.