واكاوي انتقادي فرصت‌ها و امكان‌هاي تعليم‌وتربيت كثرت‌مدار در مباني نظري آموزش‌وپرورش رسمي ايران

تكثر، تنوع و تفاوت جزء جدايي ناپذير زندگي انسان ها است و وجود جهاني يك دست، هم شكل و تك صدا امري است ناممكن. براي زيستن در چنين جهاني، تعليم وتربيتي راهگشا و توانمندساز است كه اين كثرت را به رسميت شناخته و آن را به شكل موثري به كارگيرد. از اين رو هدف پژوهش پيش رو واكاوي انتقادي فرصت ها و امكان هايي است كه به طور بالقوه در مباني نظري و فلسفي آموزش وپرورش رسمي ايران براي تحقق تعليم وتربيت كثرت مدار وجود دارد. براي اين منظور كتاب مباني نظري تحول بنيادين در نظام تعليم وتربيت رسمي و عمومي جمهوري اسلامي ايران (1390) به روش نمونه گيري هدفمند از نوع نمونه حياتي انتخاب شد. با خوانش دقيق اين متن و استفاده از تحليل محتواي كيفي از نوع استقرايي، شش مقوله ي 1. عدالت تربيتي، 2. تنوع و تمايزيافتگي، 3. ديگر پذيري، 4. حفظ و ارتقاي آزادي، 5. مدرسه ي منعطف و گشوده، و 6. مشاركت و مداخله مدني، به عنوان عناصر برسازنده مفهوم تعليم وتربيت كثرت مدار و به عنوان امكان هاي نظري اين گونه از تعليم وتربيت در ايران، شناسايي شدند. به رغم اين امكان مندي نظري، واكاوي انتقادي نظام تعليم وتربيت رسمي ايران، به شيوه هرمنوتيك انتقادي، نشان مي دهد پيش شرط هاي كلان تحقق اين نوع تربيت در عمل عبارتند از 1.تعهد اخلاقي عرصه ي نظر به پويايي در قبال كثرت مداري، 2. حل تعارض ساختاري ميان همه ذي نفعان در نظام آموزشي، 3.توجه به صداي خود كودكان و دانش آموزان در حوزه ي نظر و عمل تربيتي، 4. وجود نظام تربيت معلم كثرت مدار، و 5. وجود راه هاي مردم سالارانه براي اثرگذاري و مداخله در تصميم سازي هاي نظام آموزشي.