ارزيابي كمي و كيفي ارقام گندم نان (.Triticum aestivum L) بهاره در تاريخ كاشت‌هاي مختلف

به‌منظور ارزيابي عملكرد كمي و كيفي ارقام گندم نان بهاره تحت تاريخ كاشت‌هاي مختلف، آزمايشي در طي دو سال زراعي (1401-1399) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گنبد، استان گلستان، به‌صورت كرت‌هاي خرد شده بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. هفت تاريخ كاشت (10 آبان، 20 آبان، 30 آبان، 10 آذر، 20 آذر، 30 آذر و 10 دي ماه) در كرت‌هاي اصلي و چهار ژنوتيپ گندم نان (آراز، آرمان، تكتاز و لاين N-93-9) در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه تأخير در كاشت منجر به كاهش معني‌دار طول مراحل فنولوژيكي و دوره پر شدن دانه شد. بيشترين عملكرد دانه در تاريخ كاشت‌ 20 آبان (5813 كيلوگرم در هكتار) به دست آمد كه با عملكرد دانه در تاريخ كاشت‌هاي 30 آبان (5788 كيلوگرم در هكتار) و 10 آذر (5641 كيلوگرم در هكتار) تفاوت معني‌داري نداشت. در اكثر صفات زراعي، تاريخ كاشت‌هاي انتهايي (30 آذر و 10 دي) به طور معني‌داري مقادير كمتري نسبت به تاريخ كاشت‌هاي 20 آبان، 30 آبان و 10 آذر داشتند. مقايسه ميانگين اثر متقابل تاريخ كاشت×رقم نشان داد كه رقم آرمان در تاريخ-هاي كاشت 20 و 30 آبان، رقم آراز در تاريخ كاشت‌هاي 20 آبان، 30 آبان و 10 آذر و رقم تكتاز در تاريخ كاشت 30 آبان بيشترين عملكرد دانه را داشتند. در سه تاريخ كاشت‌ پاياني (20 آذر، 30 آذر و 10 دي)، عملكرد دانه ارقام تكتاز و آراز بيشتر از ساير لاين‌ها بود. نتايج بررسي صفات مرتبط با كيفيت نانوايي نشان داد كه دو تاريخ كاشت‌ انتهايي (30 آذر و 10 دي) از نظر محتواي پروتئين و گلوتن مرطوب مقادير بالاتري نسبت به دو تاريخ كاشت‌ ابتدايي (10 آبان و 20 آبان) داشتند. رقم تكتاز با داشتن بيشترين محتواي پروتئين و گلوتن مرطوب، بالاترين كيفيت نانوايي را داشت.