بررسي حروف اضافه «بين» در زبان فارسي با رويكرد زبان‌شناسي شناختي

حروف اضافه مكاني، از مهم‌ترين و پركاربردترين كلمات نقش‌نماي هر زباني هستند كه نقش مهمي در بازنمايي مفاهيم ذهني انسان در زبان دارند. اساساً حروف اضافه مكاني از نخستين كلمات نقش‌نمايي هستند كه كودكان در روند فراگيري زبان اوّل دست به توليد آن مي‌زنند و اين خود از مهم‌ترين دلايل لزوم بررسي شناختي اين حروف است. هدف از پژوهش پيش ‌رو، بررسي چندمعنايي حرف اضافه مكاني «بين» در زبان فارسي است. براي تبيين اين چندمعنايي، از اصول مكتب زبان‌شناسي شناختي و دو نظريه چندمعنايي اصولي تايلر و ايوانز (2001) و طرح‌واره‌هاي تصوري جانسون (1987) استفاده شده ‌است. داده‌هاي پژوهش، از نسخه دوم پيكره همشهري و دو فرهنگ دهخدا (1377) و معين (1386) گردآوري شده‌اند. نتايج پژوهش نشان‌دهنده اين مطلب است كه شبكه معنايي حرف اضافه «بين» داراي يك معني پيش‌نمونه مكاني و چهار معناي حاشيه‌اي است. معناي پيش‌نمونه‌اي اين حرف اضافه، مبين فضاي ميان دو چيز است و ساير معاني، به شكل شعاع‌هايي در اطراف آن قرار گرفته و از آن بسط يافته‌اند.