بررسي انتقادي آثار ابن حبيب، با تأكيد بر المُنَمَّق و المُحَبَّر

محمد بن حبيب از مورخان سدۀ سوم هجري است كه دو اثر مهم وي المُنَمَّق في أخبار قريش و المُحَبَّر از منابعي هستند كه براي مطالعه و بررسي تاريخ پيش و صدر اسلام به كار مي آيند. اين پژوهش به بررسي و نقد ديدگاه نويسنده و اين دو اثر بزرگ پرداخته است. نگرش انتقادي آثار ابن حبيب به‌عنوان يك راوي مسلمان و همچنين آثار او به‌عنوان روايت هايي كه در تاريخ جاهليت و اسلام موردتوجه هستند، به شناخت روش وي در تاريخ‌نگاري اسلام كمك مي كند.بررسي ها نشان مي دهد كه ابن حبيب در تاريخ جاهليت به سنت هاي جاهلي مانند منافره و جار پرداخته و گزارش هايي آورده است. وي در تاريخ جاهليت و اسلام نسبت به ثبت‌نام و نسب افراد و ابزارآلات و يا حيوانات (مانند اسب) دقت فراواني داشته و گزارش هايي در اين باره آورده كه در ديگر منابع ديده نمي شود. فقدان نظم و انسجام در تدوين اخبار، همچنين روايات خلاصه وار از كاستي هاي اين دو اثر است. مهم ترين نكته در تاريخ نگاري وي، رعايت امانت داري و ارائه سلسله اسناد است، به‌ويژه در حوزه تاريخ جاهليت كه بيشتر مطالب خود را به استناد استاد خود ابن هشام ثبت كرده است. در نهايت نگارندگان اين پژوهش در مورد مذهب ابن حبيب كه به تشيع منسوب شده است، را با توجه ‌به بررسي هاي محتوايي آثار وي رد مي كنند.