ارزيابي مديريت مخاطره ي عملياتي در بانك ها بر اساس روش شناسي توافقنامه ي بال II

فعاليت در صنعت بانكداري نيز مانند هر فعاليت تجاري ديگري با انواع ريسك ها از جمله ريسك عملياتي مواجه است. بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران همانند كميته بال، محاسبه و مديريت مخاطره عملياتي را براي بانك­ها و مؤسسات مالي و اعتباري الزامي نموده است. بر اين اساس، هدف پژوهش حاضر ارزيابي مديريت مخاطره ي عملياتي در بانك­ها بر اساس روش شناسي توافقنامه ي بال II است. مقاله حاضر از نوع مورد كاوي است. يعني براي دستيابي به هدف پژوهش بانك حكمت ايرانيان (ادغام شده در بانك سپه) به عنوان يك بانك جوان در شبكه بانكي كشور براي نمونه انتخاب شد. به دليل دسترسي به صورت هاي مالي اين بانك، از نمونه گيري استفاده نشده و كليه صورت هاي حسابرسي شده ي اين بانك به همراه يادداشت هاي توضيحي آنها طي دوره زماني بين سال هاي 1390 تا 1395 بعنوان جامعه آماري پژوهش انتخاب شد. سپس مقدار مخاطره عملياتي اين بانك با تكيه بر روش شناسي توافقنامه بال II با استفاده از دو روش «شاخص پايه» و «استاندارد شده» محاسبه شد. همچنين براي تشخيص گروه هاي مختلف فعاليت بانك در روش استاندارد شده از مصداق هاي ذكر شده در بخشنامه ي بانك مركزي استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده ها از آمار توصيفي استفاده شد. نتايج نشان دهنده ي يك شيب صعودي در مخاطره عملياتي در اين بانك طي دوره زماني پژوهش است. به دليل تأثير پذيرفتن مقدار مخاطره عملياتي از حجم و گستردگي عمليات بانك ها، اين نتيجه مي تواند ناشي از افزايش در گستردگي و حجم عمليات بانك طي اين سال ها باشد كه مستقيماً مخاطره عملياتي را تحت تأثير قرار داده است. اين مقاله ضمن فراهم آوردن ادبيات منسجمي از مخاطره عملياتي، جزئيات محاسبه اين مخاطره را نيز ارائه داده است. اين جزئيات، مبتني بر صورت هاي مالي حسابرسي شده­ي بانك بوده و مي­تواند بعنوان نمونه اي عملياتي از پياده سازي روش شناسي توافقنامه ي بال II در يك بانك، براي محاسبه ي مخاطره عملياتي در بانك هاي ديگر نيز سودمند واقع شود.