وعده‌هاي انتخاباتي، محدوديت‌هاي دولت و اعتراضات سياسي در ايران مطالعه موردي نخستين سال دولت دوم روحاني (مرداد 1396 تا مرداد 1397)

وعده‌ها و برنامه‌هاي اعلامي حسن روحاني در انتخابات دوازدهمين دوره رياست جمهوري‌، انتظارات زيادي، به‌ويژه در ميان حاميانش  ايجاد كرد. باوجوداين، پس از پيروزي، او خيلي زود با سرخوردگي بسياري از حاميانش و نارضايتي بسياري از گروه‌هاي اجتماعي روبرو شد. پرسش اين است كه اين وضعيت چگونه و در اثر چه عواملي ايجاد شد و چه پيامدهايي داشت. در اين مقاله بر اساس مدلي بسط يافته از نظريه «محروميت نسبي» و با كاوش در داده‌‌هاي موجود در فضاي مجازي در كنار داده‌هاي اسنادي به اين پرسش پاسخ‌داده‌شده است. يافته‌هاي مقاله نشان داد دولت دوم روحاني از يك‌سو حجم بالايي از انتظارات و مطالبات را ايجاد كرده بود و از سوي ديگر از همان نخستين روزهاي استقرار خود با محدوديت‌هاي فزاينده‌اي براي تحقق اين انتظارات و مطالبات روبرو شد. اين محدوديت‌ها از متغيرهاي  متعددي ناشي مي‌شد. فشار فزاينده نيروها و نهادهاي تحت كنترل جناح رقيب در چينش كابينه، خروج آمريكا از برجام و تشديد تحريم‌ها و سياست‌هاي نامنسجم و گاه متناقض خود دولت به‌ويژه در زمينه‌هاي پولي- مالي و بودجه‌ريزي از مهم‌ترين اين متغيرها بودند. اين عوامل باعث تعميق بحران اقتصادي، افزايش تورم، بيكاري و فقر و نگراني طبقات پايين و متوسط ‌شد. اين وضعيت، زنجيره‌اي از اعتراضات اجتماعي و سياسي را در عرصه واقعي و فضاهاي مجازي به‌ويژه از دي‌ماه 96 تا مردادماه 97 برانگيخت. اين اعتراضات گرچه سركوب شد يا فروكش كرد اما بي‌اعتمادي سياسي و نااميدي شديدي را در ميان گروه‌هاي مختلف نسبت به توانايي دولت روحاني ايجاد كرد.