تبيين و نقد تعليم و تربيت پساانسان گرايانه؛ جهان درهم تنيده و عامليت چندگانه

هدف اين مقاله بررسي و نقد تعليم و تربيت پساانسان‌گرايانه است. پساانسان‌گرايي، رويكردي در نقد و ارزيابي انسان‌گرايي يا اومانيسم مي‌باشد. در اين ديدگاه بر نقش عاملي اشيا و فناوري‌ها و حيوانات تأكيد زيادي شده است. پساانساگرايان بر اين باورندكه انسان، لزوماً اشرف مخلوقات نيست و مركززدايي از انسان در جهان، منتج به ايجاد جهاني بهتر خواهد شد. در اين پژوهش، ابتدا با استفاده از روش تحليلي و تبييني، ديدگاه پساانسان‌گرايي تحليل و تبيين شده، سپس تعليم و تربيت به روش پساانسان‌گرايانه مورد بررسي قرار گرفته و در نهايت به نقد ديدگاه‌هاي پساانسان‌گرايي به‌ويژه در تعليم و تربيت پرداحته شده است. اين پژوهش پيشنهاد مي‌كند كه بهتر است نقش ناخودآگاه انسان نيز به‌عنوان يك عامل در پساانسان‌گرايي مورد توجه باشد. پساانسان‌گرايي نگاه غير ابزاري به طبيعت دارد و انسان و طبيعت را با هم مي‌نگرد، ولي اين ديدگاه، انسان را مانند و هم‌سطح ديگر حيوانات تلقي مي‌كند و در تعليم و تربيت نيز نقش معلم را هم‌سطح عوامل ديگر در يادگيري لحاظ مي‌كند و متفكران اين رويكرد بر اين باورند كه مي‌توان از حيوانات هم چيزهاي زيادي آموخت.