مدل‌سازي فضايي عوامل مؤثر در تراكم ساختماني (موردمطالعه: شهر همدان)

درك توسعۀ فضايي سيستم‌هاي شهري همچنان يك موضوع پيچيده و بحث‌برانگيز است. رشد فيزيكي شهرها الگوهاي فضايي متفاوتي را ايجاد مي‌كند كه به ايجاد اثرهاي اقتصادي، اجتماعي و اكولوژيكي منجر مي‌شود. نحوۀ گسترش شهرها و در پي آن اتخاذ سياست متراكم‌سازي، مقولۀ تراكم را يكي از مهم‌ترين مؤلفه‌هاي تعيين‌كنندۀ ساختار شهري مطرح كرده است. هدف پژوهش حاضر، شناسايي و مدل‌سازي عوامل اثرگذار در تراكم ساختماني شهر همدان است. در پژوهش حاضر با نگرش توصيفي- اكتشافي و پيمايشي، تغييرات انواع تراكم و تحولات فضايي آنها در سطح محله‌هاي شهر همدان تحليل شده است. طبق نتايج، تمركز فضايي تراكم‌هاي مسكوني و جمعيت به‌صورت لكه‌هايي پراكنده در سطح شهر به‌ويژه در نيمۀ غربي و جنوب شرقي ديده مي‌شود. الگوي تمركز فضايي تراكم ساختماني در شهر همدان خوشه‌اي بوده است كه بيشتر به‌صورت نيم حلقه در حاشيۀ جنوبي هستۀ مركزي ديده مي‌شود. ضريب آنتروپي به‌دست‌آمده براي همۀ شاخص‌ها و متغيرها، نشان‌دهندۀ توزيع به‌نسبت متوازن آنها در محله‌هاي شهر است. اين تعادل در شاخص تراكم ساختماني كمتر مشاهده مي‌شود. ‌شيب خط نيز براي هر دو تراكم ساختماني و جمعيتي كاهشي بوده است؛ يعني با فاصله از مركز شهر مقادير آنها كاسته مي‌شود؛ همچنين با استفاده از تحليل رگرسيون وزني جغرافيايي، تأثير هركدام از متغيرهاي مستقل در مدل‌سازي تراكم ساختماني در بخش‌هاي مختلف شهر مشخص شده است.