طراحي تركيب سياستي براي تقويت نقش وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در نظام ملي نوآوري

تنوع كاركردها و وظايف مورد انتظار از وزارت علوم، تحقيقات و فناوري (عتف) براي ايفاي نقش مناسب در نظام نوآوري، طراحي تركيبي از ابزارهاي سياستي را ايجاب مي‏كند. با وجود وظايف و اختيارات مصوب وزارت عتف در اسناد و قوانين قبلي، مطالعات نشان مي‏دهد كه عملكرد كلي نظام نوآوري ايران در برخي از ابعاد مطلوب نيست. از اين رو، طراحي تركيبي از ابزارهاي سياستي، حداقل براي تقويت نقش وزارت عتف به عنوان يكي از بازيگران كليدي در نظام نوآوري بايد با توجه به خلاهاي اسناد قبلي ضرورت دارد. اين مطالعه با روش تحليل محتواي اسناد براي احصاي خلاهاي سياستي و مصاحبه متمركز گروهي براي اخذ نظر خبرگان انجام شده كه با توجه به خلاهاي شناسايي شده، مشتمل بر 7 هدف كلان، 25 هدف سياستي و 60 ابزار سياستي است. به لحاظ جنس ابزارها، ابزارهاي سياستي از جنس «مقررات‏گذاري و تنظيم‏گري»، «حمايت از آموزش، پژوهش و نيروي انساني»، «شبكه‏سازي و توسعه زيرساخت‏ها»، «پشتيباني اطلاعاتي، كارگزاري و فرهنگ‏سازي»، «تحريك تقاضا، بازارسازي و خريد دولتي»، «حمايت مالي، وام و كمك» و «حمايت مالياتي، معافيت گمركي و عوارض» به ترتيب بيشترين سهم را در تركيب ابزارهاي سياستي داشتند. همچنين از حيث نوع ابزارها، ابزارهاي معطوف به طرف عرضه، ابزارهاي حمايتي مستقيم و ابزارهاي غيرمالي در تركيب پيشنهادي، غالب است. تحليل سازگاري دروني ابزارها نيز نشان داد كه تركيب پيشنهادي از سازگاري دروني برخوردار است.