كليدواژه :
آيين , اسطوره , داستان , سيستان , نقد اسطوره‌شناختي
چكيده فارسي :
آيينها بخش جداييناپذير از فرهنگ و گذشتۀ اقوام مختلف ايراني به‌ويژه اهالي سرزمين سيستان به شمار ميآيند كه با توجه به مذهب، باورها و عقايد قومي و قبيله اي، به شكلي خاص، نمودار گرديده است. در واقع، مردمان سيستان، با توجه به ويژگيهاي اسطوره شناختي، مردم شناختي، تاريخي و روانشناختي كه دارند، داراي آيينهايي هستند كه آن‌ها را نسبت به ساير اقوام ديگر ايراني متمايز ميكند. آيين هايي كه با توجه به صبغۀ كهني كه اين مردمان دارند، در داستانهاي اين سرزمين نيز نمايان گرديده و زمينه را براي بررسي و تحليلهاي گوناگون ادبي فراهم كرده است. بر همين اساس، در اين پژوهش تلاش شده است تا با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي و با توجه به امكاناتي كه نقد اسطورهاي در اختيار ما قرار ميدهد، به بررسي و پژوهش در آيينهاي موجود در داستانهاي حوزۀ فرهنگي سيستان و تحليل مضامين آن‌ها بپردازد.
بررسيها نشان ميدهد كه داستانهاي سيستاني، حاوي آيينهاي مختلفي است كه از مهمترين آن‌ها آيين خون‌خوردن، اوشيدر، ازدواج با خويشان، جادوگري و سوگواري است كه بسياري از آن‌ها تحت‌تأثير فرهنگ باستاني ايراني و زرتشتي و همچنين آداب و مناسك اقوام كهني همچون سكاها در داستانها ايجاد شده و در ميان مردمان ناحيۀ سيستان رواج يافته است.
چكيده لاتين :
Rituals are an integral part of the culture and history of the people of Sistan, an Iranian tribe, which has been uniquely expressed through their religious, ethnic, and tribal beliefs. Based on the mythological, anthropological, historical, and psychological characteristics of the Sistani people, their rituals set them apart from other Iranian tribes. Furthermore, these rituals have been depicted in the ancient tales of this region, serving as the foundation for various literary analyses. The purpose of this research is to explore the rituals portrayed in the stories of the people of Sistan and analyze their underlying themes using a descriptive-analytical approach, combined with the critical lens of myth criticism. Extensive studies confirm that Sistani narratives encompass a range of rituals, with notable examples including blood drinking, the myth of Oushidar, incestuous marriages, witchcraft, and mourning ceremonies. Many of these rituals originated from the ancient Iranian and Zoroastrian cultures, as well as the customs and practices of ancient tribes like the Scythians, eventually becoming deeply ingrained within the Sistan region's populace.
