مفاهيم و تصاوير سالمندي از منظر مؤلفه‌هاي روان‌شناختي در برنامه درسي دوره ابتدايي نظام آموزشي ايران

اهداف هدف از پژوهش حاضر، تحليل محتوا كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي در نظام آموزشي ايران بر مبناي مؤلفه‌هاي روان‌شناختي سالمندان بود و اينكه كتاب‌ها چگونه به بازتوليد مؤلفه‌هاي روان‌شناختي سالمندان پرداخته است. مواد و روش ها روش پژوهش توصيفي از نوع تحليل محتوا، جامعه آماري، كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي، نمونه آماري به شيوه هدفمند از نوع موارد مطلوب، شامل محتواي همه كتب درسي دوره ابتدايي در سال 1399 بود. مؤلفه‌هاي پژوهش شامل پذيرش خود، خودمختاري، رشد شخصي، ارتباط با ديگران، تسلط بر محيط، هدفمندي در زندگي و نيز واحد تحليل مضامين انتخاب شد. يافته ها نتايج تحقيق نشان داد كتب درسي دوره ابتدايي به مسئله سالمندي از منظر روان‌شناختي تا حدودي پرداخته است، اما متون و تصاوير از نظر محتوا و كيفيت تأثيرگذاري در كودكان مقطع ابتدايي كه دوره شكل‌گيري شاكله شخصيتي آنان است، در سطحي پاييني قرار داشته و به طور غيرمستقيم، فرد سالمند را ناتوان و تأثيرپذير معرفي كرده است. بنابراين كتاب‌هاي درسي يادشده به بازتوليد ويژگي‌هاي روان‌شناختي سالمندان به‌ صورت قوي نپرداخته‌اند، تصوير ارائه‌شده از آنان بيشتر روي ويژگي ارتباط با ديگران تمركز كرده و نسبت به ساير مؤلفه‌هاي روان‌شناختي دچار غفلت شده است. نتيجه گيري برنامه درسي دوره ابتدايي ايران به يك بازنگري اساسي مبتني بر مؤلفه‌هاي روان‌شناختي سالمندان نياز دارد. متون، فعاليت‌ها، تصاوير سالمند با هدف توجه بيشتر به زمينه نشاط و اميد به زندگي در كتب درسي گنجانده شود. اين عمل، نگرش و ادراكي سرشار از هدفمندي را در دوره سالمندي به وجود مي‌آورد.