تحليل توزيع فضايي سالمندي و مهاجرت داخلي در شهرستان‌هاي كشور بين سال‌هاي ۱۳۸۵ تا 1395

اهداف با توجه به الگوي سني مهاجرت و نيز روند سالمندي در كشور، هدف از انجام اين مطالعه بررسي تأثير ميزان مهاجرت بر الگوي توزيع فضايي سالمندي شهرستان‌هاي كشور طي سال‌هاي ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ است. مواد و روش ها اين مطالعه از نوع تحليل ثانويه و توصيفي‌تحليلي است. منبع استفاده‌شده داده‌هاي سرشماري عمومي نفوس و مسكن بوده و واحد تحليل نيز شهرستان‌هاي كشوراست. براي تحليل داده‌ها از شاخص‌هاي همبستگي پيرسون و تحليل واريانس در قالب نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ و براي نمايش نقشه‌هاي توزيع فضايي از GIS استفاده ‌شده است. يافته ها بررسي روند مهاجرت در شهرستان‌ها نشان داد شهرستان‌هاي مهاجرفرست با از دست دادن جمعيت جوان خود به سمت سالمندي رفته‌اند. اين در حالي است كه شهرستان‌هاي جوان عمدتاً مهاجرپذير هستند. درنتيجه، هر ساله بر نسبت شهرستان‌هاي سالمند افزوده ‌شده است. همبستگي رابطه ميزان خالص مهاجرت با شاخص سالمندي حاكي از رابطه معكوس (0/363-، 0/303- و 0/216-) اين ۲ متغير طي هر ۳ دوره مهاجرتي بوده است. با افزايش ميزان خالص مهاجرت، شاخص سالمندي كاهش پيدا مي‌كند. نتايج تحليل واريانس نيز نشان از تفاوت معنادار ميزان خالص مهاجرت در سطح شهرستاني دارد (در سطح معنا‌داري 0/000). توزيع فضايي شهرستان‌هاي كشور نيز نشان داد شهرستان‌هاي مهاجرفرست مناطق غربي و شمال غربي در مقايسه با ساير مناطق سرعت سالمندي بالاتري دارند. نتيجه گيري با توجه به سؤال پژوهشي تحقيق بايد گفت كه الگوي فضايي سالمندي در جمعيت ايران درمجموع با توجه به شاخص‌هاي مطالعه‌شده به ‌صورت خوشه‌اي پراكندگي داشته و جمعيت ايران در حال گذار از ميان‌سالي به سالمندي است.