بررسي عوامل موثر بر خودكارآمدي عمومي در سالمندان مبتلابه ناتواني جسمي-حركتي

مقدمه:با افزايش قابل‌توجه تعداد افراد مسن مبتلابه انواع ناتواني ازجمله ناتواني جسمي-حركتي، شناسايي عوامل قابل‌تغيير كه ممكن است باعث از بين رفتن يا جلوگيري از محدوديت بدني شود، براي ارتقا استقلال و كيفيت زندگي افراد بسيار با اهميت مي باشد. يكي از مسائل روانشناختي مطرح در اين زمينه، خودكارآمدي عمومي و عوامل مرتبط با آن مي باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين عوامل موثر بر خودكارآمدي عمومي در سالمندان مبتلابه ناتواني جسمي-حركتي انجام شد. روش كار:پژوهـش حاضـر، يـك مطالعـه توصيفـي- تحليلـي از نـوع مقطعـي است كه بر روي 200 سالمند مبتلابه ناتواني جسمي- حركتي مراجعه‌كننده به سه مركز آموزشي و درماني منتخب دانشگاه علوم پزشكي بابل آيت الله روحاني، شهيد بهشتي و شهيد يحيي نژاد با روش نمونه‌گيري سهميه‌اي برحسب ابتلا به ناتواني جسمي-حركتي، سن و جنس از دي‌ تا اسفند سال 1399 انجام شد. ابزار جمع‌آوري داده‌ها شامل فرم جمعيت شناختي و مقياس خودكارآمدي عمومي GSE-10 بود .تجزيه تحليل داده‌ها با آزمون هاي تي مستقل، آناليز واريانس و شفه و آزمون رگرسيون خطي چندگانه توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 20 در سطح معني داري 0.05 ˂ p  انجام شد. يافته ها:در اين پژوهش ميانگين سني سالمندان 8.45± 72.25 بود. 58% از سالمندان زن و 42% آنان مرد بودند. ميانگين خودكارآمدي عمومي در سطح متوسط برابر با 6.48± 28.48 بود. همچنين مشخص گشت كه متغير هاي وضعيت اشتغال 0.001˂ p، سطح درآمد 0.001˂ p ، متغير ابتلا به بيماري زمينه اي 0.034 =p با خودكارآمدي عمومي ارتباط آماري معناداري داشتند. يافته هاي حاصل از آناليز رگرسيون خطي چندگانه نشان داد كه در ميان متغير هاي مورد بررسي، متغير سطح درآمد بيشترين سهم را در تغييرات خودكارآمدي عمومي داشت.  نتيجه گيري:نتايج نشان داد كه بين متغير هاي وضعيت اشتغال، سطح درآمد، و ابتلا به بيماري زمينه اي با خودكارآمدي عمومي ارتباط وجود دارد. لذا پيشنهاد مي شود در برنامه‌ريزي‌ها، و مداخلات آموزشي-مشاوره‌‌اي مبتني بر توانمندسازي سالخوردگان مبتلابه ناتواني جسمي-حركتي در راستاي ارتقاي خودكارآمدي عمومي، به تاثير اين عوامل موثر توجه شود.