پيش‌بيني تراز آب زيرزميني با استفاده از مدل استنتاج تطبيقي عصبي فازي (مطالعه موردي: دشت قم)

آب‌هاي زيرزميني به‌عنوان مهم‌ترين منابع آبي در دشت قم محسوب مي‌گردند. بنابراين پيش‌بيني نوسانات سطح آب زيرزميني اين دشت مي تواند در برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري‌هاي بعدي مفيد باشد. هدف از انجام اين تحقيق پيش‌بيني تراز آب زيرزميني دشت قم با استفاده از مدل استنتاج تطبيقي عصبي فازي است. با استفاده از اين روش مدل‌سازي فرآيندهاي غيرخطي نظير آب‌هاي زيرزميني بدون در نظر گرفتن فيزيك مسئله و يا دانستن مشخصات لايه‌هاي آبخوان و اطلاعات پيچيده زمين‌شناسي امكان‌پذير مي‌گردد. تعداد نه چاه مشاهده‌اي در محدوده دشت قم انتخاب گرديد. در اين مدل‌سازي، الگوها و تركيبات متفاوتي از داده‌هاي ورودي، شامل سطح آب‌هاي زيرزميني، تخليه از چاه‌ها و بارندگي در 12 ماه قبل استفاده شدند و خروجي مدل، سطح آب زيرزميني در ماه فعلي انتخاب شد. نتايج نشان داد اين مدل، با توجه به ضريب همبستگي برابر با 0.96 و ريشه ميانگين مربعات خطا برابر با 0.26 از دقت مناسبي در پيش‌بيني سطح آب زيرزميني چاه‌هاي مشاهده‌اي مورد مطالعه برخوردار مي‌باشد. استفاده از داده‌هاي تخليه از چاه‌ها در مدل‌سازي‌ها موجب بهبود نتايج در چاه‌هاي مشاهده‌اي گرديد كه نشان مي‌دهد اين داده‌ها بر تراز آب زيرزميني تأثيرگذار بوده كه با توجه به كاهشي بودن روند كلي تغييرات آب زيرزميني دشت قم مي‌توان چنين استنباط كرد، تخليه از چاه‌ها به‌عنوان مهم‌ترين عامل كاهش تراز آب زيرزميني اين دشت است. نتايج اين تحقيق نشان داد تراز آب زيرزميني ماه‌هاي قبل و ميزان تخليه چاه جهت پيش بيني تراز سطح آب زيرزميني در مناطق آب و هوايي خشك و نيمه‌خشك مانند دشت قم در ورودي مدل‌سازي مناسب مي‌باشد.