شناسايي مؤلفه‌هاي تأثيرگذار بر برنامه‌ريزي و طراحي شهر دوستدار سالمند (نمونۀ موردي: كلان‌شهر تبريز)

الگوي جمعيت جهاني، روندي روبه‌رشد به سوي سالمندي دارد و ضروري است فضاهاي شهري، سازه‌ها و خدمات به‌طور ايدئال با ذهنيت سالمندان برنامه‌ريزي و طراحي شوند. دراين‌راستا، در سال 2006 سازمان بهداشت جهاني 8 شاخص كليدي را به‌عنوان ضروريات شهر دوستدار سالمند مطرح كرده كه نيازمند برنامه‌ريزي و طراحي شهرها در راستاي تحقق اين شاخص‌ها احساس مي‌شود. با توجه به اهميت تحقق شهر دوستدار سالمند در عصر حاضر، هدف از تحقيق حاضر شناسايي مؤلفه‌هاي تأثيرگذار بر برنامه‌ريزي و طراحي شهر دوستدار سالمند در كلان‌شهر تبريز است. روش تحقيق در مطالعۀ حاضر، كمّي با ماهيت كاربردي-توسعه‌اي است كه به‌منظور تجزيه‌وتحليل داده‌ها از مدل حداقل مجذورات جزئي در نرم‌افزار Warp-PLS استفاده شده است. جامعۀ آماري تحقيق نيز شامل مديران، مسئولان و كارشناسان شهري تبريز (حدوداً 1500 نفر) است و حجم نمونه براساس مدل اصلاح‌شدۀ كوكران 340 نفر برآورد شده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد بيشترين اثرگذاري در تحقق شهر دوستدار سالمند تبريز، در بُعد برنامه‌ريزي مربوط به مؤلفه‌هاي نظام برنامه‌ريزي و مديريتي يكپارچه و هماهنگي و مشاركت نهادي و در بُعد طراحي مربوط به مؤلفه‌هاي كالبد دوستدار سالمند و حمل‌ونقل است كه به‌ترتيب ضرايب استخراج‌شده براساس مدل ساختاري تحقيق براي هر كدام 0.76، 0.68، 0.62 و 0.57 بوده است. همچنين نتايج حاكي از آن است كه بهره‌مندي از ديدگاه‌هاي همه‌شمولي فضاهاي شهري همچون ديدگاه بنكزون1، گلداسميت2 و طراحي اجتماعي ضرورتي اجتناب‌ناپذير براي تحقق شهر دوستدار سالمند تبريز است.