تحليل تطبيقي بيع كلّي ما في الذمه در فقه و حقوق ايران

زمينه و هدف: بين فقها و حقوق دانان درباره احكام بيع كلي ما في الذمه، اختلافات زيادي وجود دارد. بر اين اساس، هدف اصلي اين پژوهش، بيان ديدگاه حقوق دانان درباره بيع كلي ما في الذمه و تطبيق آن با نظر فقها است.مواد و روش ها: مقاله حاضر به روش توصيفي-تحليلي است و با استفاده از روش كتاب خانه اي بررسي شده است.ملاحظات اخلاقي: در اين مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داري رعايت شده است.يافته ها: بسياري از حقوق دانان، تمليكي بودن بيع كلي را رد كرده اند و با تبعيت از برخي قوانين ديگر كشورها، به عهدي بودن عقد بيع كلي، اشاره و آن را از شمول عقد تمليكي خارج كرده اند. ايشان قائل بر اين هستند كه زمان انتقال مالكيت در كلي في الذمه، زمان اختصاص يا تسليم كالا است.نتيجه: فقهاي اماميه، تمليكي بودن بيع كلي را با توجه به ادله اثبات كرده اند و درباره زمان انتقال مالكيت در بيع كلي، قائل بر زمان انعقاد بيع هستند. قانون مدني نيز در برخي مواد قانوني، از نظرات فقها بهره برده است و زمان انتقال مالكيت در بيع كلي را زمان عقد دانسته است و بر تمليكي بودن آن تأكيد دارد.