بررسي ارتباط عوامل ژئومورفيك و تغييرات ديرينه تراز درياي خزر با الگوي استقرار محوطه‌هاي باستاني شرق استان مازندران

طي دوره‌هاي باستاني، شرايط جغرافيايي هر منطقه، از مهم ترين عوامل تاثيرگذار در تعيين الگوي استقرار سكونتگاه‌ها بوده و تغييرات محيطي، منجر به تغيير الگوهاي استقراري نيز مي‌گرديده است. هدف از اين پژوهش، بررسي تاثير تغييرات ديرينه تراز درياي خزر و همچنين نقش عوامل ژئومورفيك در الگوي استقرار محوطه‌هاي باستاني شرق استان مازندران مي‌باشد. در ابتدا، نقشه‌ ارتفاع، شيب و ژئومورفولوژي محدوده‌ مورد مطالعه تهيه گرديد و موقعيت نقاط باستاني (از دوره‌ پارينه سنگي تا دوره‌ اسلامي) فراواني و تراكم آنها در هر يك از طبقات ارتفاعي، شيب و لندفرم‌هاي ژئومورفولوژيكي، مورد بررسي و تحليل قرار گرفت. نتايج ضمن تاييد تاثير پذيري الگوي استقرار از عوامل ژئومورفيك محدوده‌ي مورد مطالعه نشان داد كه در دوره هاي متفاوت، تاثير عوامل فوق مورد مطالعه، بر مكان گريني استقرارگاه‌ها، متفاوت بوده است. هچنين مطالعه لندفرم ها و پراكندگي نقاط باستاني مشخص نمود كه مخروط‌افكنه‌ها، متراكم‌ترين لندفرم‌ محسوب مي‌شوند و متراكم ترين بازه‌ ارتفاعي در محدوده‌ مورد مطالعه، بازه‌ ارتفاعي 0 تا 15 متر بوده كه اين بازه‌ ارتفاعي دقيقا منطبق بر قاعده‌ مخروط افكنه‌هاي موجود در منطقه مي‌باشد.در مرحله‌ بعد، با مطالعه‌ پژوهش‌هاي انجام شده بر روي تغييرات سطح اساس درياي خزر طي هزاره‌هاي گذشته، ايجاد بانك اطلاعات از داده‌ها و سپس تطبيق زمان اين نوسان‌ها با دوره‌هاي باستاني، تاثير تغييرات خط ساحلي بر مكان‌گزيني سكونتگاه-هاي باستاني حوضه‌ جنوب شرق درياي خزر مورد بررسي قرار گرفت و نتايج نشان داد كه در برخي از دوره‌هاي باستاني الگوي استقرار به شدت تحت تاثير پيش‌روي‌ها و پس‌روي‌هاي درياي خزر مي‌باشد.