اثرات تكانه‌هاي اقتصادي، مالي و بانكي بر خلق نقدينگي در بانك‌‌هاي ايران

بانك ها، به عنوان واسطه گر هاي مالي، با تخصيص منابع مالي نقش مهمي در اقتصاد و بازارهاي مالي دارند. به دليل اهميت ايجاد نقدينگي بانك ها، در اين تحقيق ابتدا شاخص خلق نقدينگي با استفاده از روش برگر و باومن (2009) محاسبه و سپس با استفاده از دو مدل گشتاورهاي تعميم يافته (GMM) و مدل خودرگرسيون برداري داده هاي تابلويي (PVAR)، اثرات انواع تكانه ها(اقتصادي، مالي و بانكي) بر خلق نقدينگي در بانك هاي ايران طي دوره زماني 1399- 1385 بررسي شده است. نتايج برآورد مدل ها حاكي از آن است كه تكانه هاي توليد ناخالص داخلي و نرخ سود سپرده بانكي اثر مثبت و تكانه هاي ريسك اعتباري نرخ سود تسهيلات و نرخ ارز موثر اثر منفي بر خلق نقدينگي بانك ها دارند. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه افزايش يك درصدي ريسك اعتباري نرخ سود تسهيلات بانكي و نرخ ارز موثر به ترتيب موجب كاهش 0.228، 0.525 و 0.468 درصدي خلق نقدينگي بانك ها مي شود در حالي كه افزايش يك درصدي نرخ سود سپرده بانكي و توليد ناخالص داخلي موجب افزايش 0.448 و 0.014 درصدي خلق نقدينگي بانك ها مي گردد. همچنين در بررسي عليت گرنجر بين متغيرها، رابطه علي دو طرفه بين متغيرها مورد تأييد قرار گرفته است. نتايج روش PVAR باGMM  سازگار بوده و آن را تأييد مي كند. مي توان استدلال كرد كه نتايج به دست آمده از مدل هاي تحقيق، از استحكام كافي برخودار هستند.