بررسي اثر شكاف تكنولوژي بر تجارت بخش صنعت با استفاده از مدل جاذبه

توجه به اهميت تجارت بين‌الملل، تحليل و شناخت روابط تجاري كشور و بررسي موانع و يا مشوق‌هاي آن، نقش مؤثري را در مسير پيشرفت اقتصادي ايفا مي‌كند. چرا كه تجارت بين‌الملل، نرخ رشد اقتصاد را از طريق دسترسي به بازارهاي خارجي، تكنولوژي و منابع تحت تأثير قرار مي‌دهد و تكنولوژي نقش قابل‌ ملاحظه‌اي در شكل‌دهي الگوهاي تجارت ايفا كرده و رابطه معناداري بين تجارت و تكنولوژي در ادبيات تجربي وجود دارد. ارزيابي اثر فاصله و شكاف تكنولوژيكي به‌ عنوان متغيري كه مي‌تواند به شكل يك مانع و يا يك مشوق براي روابط تجاري كشور عمل كند، حائز اهميت است و شكاف در پيشرفت تكنولوژيكي مي‌تواند يكي از مهم‌ترين عوامل تعيين‌كننده تجارت دوجانبه و رشد اقتصادي بين كشورها باشد. به همين خاطر در پژوهش حاضر 43 كشور طرف تجاري ايران كه بيشترين تجارت را با ايران طي سال‌هاي 2001 تا 2020 داشته‌اند انتخاب و با استفاده از مدل جاذبه و رگرسيون Panel- ARDL رابطه بين شكاف تكنولوژي و تجارت بخش صنعت برآورد گرديد. نتايج نشان داد كه مدل جاذبه در بلندمدت در اقتصاد ايران برقرار است. همچنين در بلندمدت شكاف تكنولوژي ايران و طرف تجاري بر اساس شاخص هزينه‌هاي تحقيق و توسعه، منجر به كاهش تجارت بخش صنعت ايران و شركاي تجاري خواهد شد. ساير نتايج حاكي از آن بود كه شاخص سهم اقتصادي كشور طرف تجاري از توليد ناخالص جهاني و شاخص مشابهت با كاهش شكاف تكنولوژي ايران با كشورهاي طرف تجاري، باعث افزايش تجارت صنعتي مي‌شود.