بررسي عددواژه‌هاي فارسي برپايه برخي جهاني‌هاي رده‌شناسي

پژوهش حاضر قصد دارد با ارائۀ چهار جهاني در ارتباط با ويژگي‌هاي ساختواژِي عددواژه‌ها به مقايسۀ بسامد عددواژه‌هاي ساده و مركب، تعيين عدد پايه در عددواژه‌هاي مركب، تعيين بسامد كمي و كيفي عمليات اصلي رياضي و نهايتاً تعيين ترتيب قرارگيري سازه‌ها در عددواژه‌هاي مركب زبان فارسي بپردازد. به منظور سهولت بررسي گسترۀ عددواژه‌ها، از روش كالود و وركرك (2016) براي دسته‌بندي پنج‌گانۀ عددواژه‌ها استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه رفتار عددواژه‌هاي فارسي با جهاني‌هاي اول، دوم و سوم پژوهش حاضر همخواني نسبتاً بالايي دارد. در اين زبان تنها بيست عددواژۀ ساده در سه ناحيه وجود دارد و با افزايش مقدار كمي عدد، ساختار عددواژۀ متناظر نيز تمايل به تغيير از ساده به تركيبي دارد. فارسي تنها يك عدد را به‌عنوان عدد پايه به‌كار مي‌برد كه اين عدد مطابق با جهاني غالب، عدد 10 است. علاوه بر اين، بالاترين بسامد عمليات رياضي در عددواژه‌هاي فارسي جمع و سپس ضرب است اما عمليات تفريق و تقسيم در اين زبان وجود ندارد. رفتار عددواژه‌هاي فارسي در قبال جهاني آخر پژوهش حاضر مشابه رفتار اين زبان در بحث ترتيب سازه‌اي در ساير سازه‌هاي واژگاني و نحوي است؛ در حالي‌كه براساس اين جهاني، زبان‌هاي دنيا ترجيح مي‌دهند يكي از دو ترتيب هسته - وابسته يا وابسته - هسته را به‌كار برند و يا به هنگام استفاده از هر دو الگو روش تغيير ترتيب معيني داشته باشند، فارسي هر دو الگوي ترتيب سازه‌اي را در مورد عددواژه‌هاي مركب به‌كار مي‌برد.