تاثير اندازه ذره و قطر ريشه بر استخراج اسيد گليسيريزيك از شيرين بيان با استفاده از التراسونيك: طراحي تجربي فاكتوريل و روش مدلسازي سطح پاسخ

در اين پژوهش تاثير اندازه ذره و قطر ريشه شيرين بيان بر ميزان استخراج اسيد گليسيريزيك با استفاده از التراسونيك بررسي شد. از روش طراحي تجربي فاكتوريل كامل و روش سطح پاسخ براي تعيين سطوح پارامترها و مدل كردن پاسخ استفاده شد. متغيرهاي مستقل شامل اندازه ذره ريشه شيرين بيان در سه سطح (120 ≤، 120-60، 60- 35 مش) و قطر ريشه شيرين بيان در سه سطح (cm 3 ≤، 3 –2، 2 -1) بود. ميزان عصاره كلي و بازدهي اسيد گليسيريزيك به‌عنوان متغيرهاي وابسته در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه قطر ريشه شيرين بيان تاثير معني‌داري بر بازدهي اسيد گليسيريزيك داشت، در حالي كه تاثير معني‌داري بر اندازه ذره مشاهده نشد. بر اساس نتايج مدلسازي فرايند استخراج، شرايط بهينه حداكثرسازي ميزان عصاره كلي از ريشه شيرين بيان شامل اندازه ذره،  μm125≥ (mesh 120 ≤) و قطر ريشه شيرين بيان، 3.28 سانتي‌متر حاصل شد كه منجر به استخراج عصاره كلي از ريشه شيرين بيان به ميزان 68.16 درصد وزني گرديد. شرايط بهينه بازدهي اسيد گليسيريزيك از ريشه شيرين بيان شامل اندازه ذره، μm 125≥ (mesh 120 ≤) و قطر ريشه شيرين بيان، 2.72 سانتي‌متر بود كه منجر به استخراج اسيد گليسيريزيك از ريشه شيرين بيان به ميزان 6.02 درصد وزني گرديد. همچنين مقايسه بين استخراج اسيد گليسيريزيك از شيرين بيان در حمام التراسونيك و با پراب التراسونيك نشان داد كه ميزان استخراج اسيد گليسيريزيك توسط پراب التراسونيك و در حمام التراسونيك مشابه و برابر با 5.5 درصد وزني بود. به‌طور كلي از نتايج اين پژوهش مي‌توان ادعا كرد كه روش سطح پاسخ يك روش مطمئن براي بهينه‌سازي شرايط فرايندي استخراج اسيد گليسيريزيك از ريشه شيرين بيان با استفاده از التراسونيك است.