بررسي تركيبات شيميايي، گروه‏هاي عاملي زيست‏فعال، قدرت آنتي‌اكسيداني و سميت سلولي اسانس آويشن شيرازي بر رده سلوليHT29: مطالعه در شرايط آزمايشگاهي

هدف از اين پژوهش شناسايي تركيبات شيميايي، گروه‏هاي عاملي زيست‏فعال، فعاليت آنتي‌اكسيداني، فنل كل و فلاونوئيد كل اسانس آويشن شيرازي و همچنين بررسي اثر سميت سلولي آن بر رده سلولي سرطان روده بزرگ (HT29) بود. تركيبات شيميايي اسانس آويشن شيرازي با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي گازي متصل به طيف‌سنج جرمي شناسايي شد. گروه‏هاي عاملي زيست‏فعال اسانس آويشن شيرازي با استفاده از دستگاه FTIR در محدوده عدد موجيcm-1 500-4000 اندازه‌گيري شد. به‌منظور اندازه‌گيري ميزان فنل كل و فلاونوئيد كل اسانس آويشن شيرازي به‌ترتيب از روش‌هاي فولين سيوكالتو و رنگ‌سنجي آلومينيوم كلرايد استفاده گرديد. از روش MTT (3-[4, 5-dimethylthiazol-2-yl]-2, 5 diphenyltetrazolium bromide) جهت اندازه‌گيري سميت سلولي اسانس آويشن شيرازي در برابر رده سلولي سرطان روده بزرگ (HT29) استفاده شد. قدرت آنتي‌كسيداني اسانس آويشن شيرازي با استفاده از مهار راديكال آزاد DPPH و ABTS بررسي گرديد. تركيب كارواكرول و تيمول به‌ترتيب با 39.3 و 30 درصد بيشترين تركيب تشكيل‌دهنده اسانس آويشن شيرازي بودند. وجود پيك در عدد موجي cm -11000-320 نشان‌دهنده پيوندهاي C-O است كه مي‌تواند مربوط به تركيبات آلي همچون الكل‌ها، اسيدهاي كربوكسيليك، استرها و اتر باشد. ميزان فنل كل و فلاونوئيد اسانس آويشن شيرازي به‌ترتيب 64.05 ميلي‌گرم گاليك اسيد بر گرم و 11.68 ميلي‌گرم كوئرستين بر گرم بود. ميزان درصد مهاركنندگي راديكال‌هاي آزاد با استفاده از DPPH و ABTS در غلظت ppm 1000 به‌ترتيب 63.69 و 64.33 بود. با افزايش غلظت اسانس آويشن شيرازي، تأثير بر رده سلولي HT29 افزايش پيدا كرد و درصد زنده‌ماني آن كاهش يافت. با توجه به نتايج قدرت آنتي‌اكسيداني، فنل و فلاونوئيد كل اسانس آويشن شيرازي به نظر مي‌رسد بتوان از گياه آويشن شيرازي به‌عنوان نگهدارنده طبيعي در صنايع غذايي بهره برد.