تحليل انتقادي مباني و روش تفكيكيان معاصر در تفسير قرآن

جريان فكري «تفكيك» كه از حيث زماني به دو دوره متقدم و متاخر تقسيم مي شود، ضمن نگاه سلبي به عقلِ فلسفي در فهم قرآن، صرفا تفسير بر اساس سنتِ صحيح را مي پذيرد. معاصران اين جريان نسبت به متقدمان، رويكرد متعادل‌تري درپيش گرفته، با تعريف خاصي از عقل، كاركردهايي براي آن در تفسير قائلند. مقاله حاضر به روش اسنادي در گردآوري اطلاعات و با رويكرد انتقادي، مباني و روش تفسيري ايشان را با محوريت آثارشان به صورت مصداقي ارزيابي كرده و درصدد اثبات اين فرضيه است كه مبنا و روش تفسيري تفكيكيان معاصر باوجود امتيازاتي مانند اهتمام ويژه به فهم الهي قرآن يا به كارگيري عقل تحليل گر، با كاستي ها وآسيب هايي مواجه است. مهمترين نقد، تقليل معارف عميق قرآني به دلالت تطابقي و ظاهري، حجت دانستن ظهورات شخصي و مانع تراشي در معرفت بخشي برخي آيات است. اين جريان همچنان كه مخالفان خود را متهم به تحميل يافته هاي بشري در تفسير قرآن مي كند، خود نيز بدون ارائه نظام دقيق از رويكرد معرفت شناختي و الزامات منظومه فكري ش، با پيش فرض هاي تفكيكي در مبنا و روش تفسيري، فهم خود از قرآن را همان معناي مستفاد از عقل فطري مي داند. اين امر وزانت علمي اين جريان را فروكاسته و آن را در جايگاهي فروتر از ساير رهيافت هاي تفسيري قرار مي دهد.