خطاي استدلال از راه بهترين تبيين و استفاده از آن در رقابت ميان تبيين‌ علمي و الهياتي

بسياري از تعارض‌هاي علم و دين، مبتني بر تعارض ميان تبيين علمي از يك سو و تبيين ديني يا متافيزيكي از سوي ديگر هستند. اغلب دانشمندان علوم طبيعي مدعي هستند كه وقتي ما تبيين چيزي را در علم يافتيم همه تبيين‌هاي ديگر بي‌فايده مي‌شوند و تبيين‌هاي متافيزيكي و ديني را متعلق به دوره‌ پيش از علم مدرن مي‌دانند. بعضي از فيلسوفان علم، منطق تبيين علمي را منطق استنتاجي مي‌دانند و بسياري نيز مدعي هستند كه هدف ما در علم يافتن بهترين تبيين است و يافتن بهترين تبيين به معناي تضعيف يا رد تبيين‌هاي رقيب است و لذا تبيين‌هاي ديني و متافيزيكي را بي اعتبار مي‌سازد. اوج اين استدلال را مي‌توان در نزاع تكامل دارويني و ايده‌ خلقت در الهيات ديد. هدف ما در اين مقاله بررسي منطق استدلال‌هايي است كه از قدرت تبيين‌كنندگي نظريه‌ها براي ترجيح يك متافيزيك يا جهان‌بيني‌ بر ديگري استفاده مي‌كنند. در اين مقاله پس از معرفي بعضي از خطاها در استدلال‌هاي مبتني بر تبيين، نشان خواهم داد كه توسل به تبيين علمي نمي‌تواند رابطه‌ علم و دين را به تعارض جدي بكشاند.