بررسي تطبيقي نظريه فطرت مطهري و نظريه ناهشيار يونگ

مطهري با بهره گيري از ميراث قرآني، فلسفي، عرفاني و علوم و فلسفه‌هاي جديد كامل‌ترين تقرير از نظريه فطرت را ارائه مي‌دهد. وي در ابتدا سه مرتبه طبيعت، غريزه و فطرت را براي انسان در نظر مي‌گيرد. مرتبه فطرت را به دو بخش فطرت شناخت و فطرت گرايش تقسيم مي‌كند و براي فظرت گرايش، گرايش‌هاي پنج گانه‌اي را ذكر مي‌كند. يونگ تحت تاثير ديگر روان‌شناسان و سنت‌هاي فلسفي و عرفاني، نظريه ناهشيار را مطرح مي‌نمايد. او در ابتدا روان انسان را به دو بخش روان خودآگاه و روان ناخودآگاه تقسيم مي‌كند. سپس روان ناخودآگاه را به دو قسم ناخودآگاه فردي و ناخودآگاه جمعي تقسيم مي‌كند و براي ناخودآگاه جمعي كهن الگوهاي مختلفي ذكر مي‌كند. هدف اين پژوهش بررسي و تطبيق چارچوب كلي اين دو نظريه مي‌باشد كه به روش توصيفي، تحليلي و تطبيقي اين هدف دنبال شده است. انسان شناسانه بودن هر دو نظريه، تناظر فطرت شناخت با خودآگاه، و فطرت گرايش با ناخودآگاه، همسنگي فطرت فردي با ناخودآگاه فردي و فطرت عمومي با ناخودآگاه جمعي، شباهت گرايش‌هاي پنج گانه فطري با كهن الگوها، محمل قرار گرفتن هر دو نظريه براي تبيين پديده‌هاي ديني از شباهت‌هاي اين دو نظريه است. اختصاص نظريه فطرت به جنبه‌هاي مثبت و متعالي و پرداختن نظريه ناهشيار به جنبه‌هاي مثبت و منفيِ نفس از تفاوت‌هاي اين دو نظريه مي‌باشد.