زيستن زير مفهومي واحد به‌نام «ملّت» نقدي بر كتاب Communities Imagined (جماعت‌هاي تصوري) اثر بنديكت اندرسون

به‌تعبير بسياري از نظريه‌پردازان، جماعت هاي تصوري يكي از تأثيرگذارترين كتاب‌هاي انتهاي قرن بيستم است. براساس آن‌چه از بحث اندرسون در اين كتاب برمي‌آيد، ملّيت‌گرايي نوعي آگاهي كاذب متأثر از سرمايه‌داري نيست، بلكه حقيقتي است كه خود به‌واسطۀ يكي از جنبه‌هاي مهم، ولي فراموش‌شدۀ سرمايه‌داري به‌وجود آمده است. سرمايه‌داري چاپي در بستر تاريخي خود يكي از گونه‌هاي بنگاه‌هاي اقتصادي است كه نه‌تنها در شكل و انتشار فرهنگ تأثير گذاشت، بلكه خود بخشي از توليد سرمايه‌داري نيز بود. دستاورد اندرسون در اين اثر آن بود كه نشان داد چگونه صنعت چاپ به توليد واحدهاي ملّي كمك كرد. اما نگاهي نقادانه به جماعت‌هاي تصوري نشان مي‌دهد كه تحليل اندرسون تحليلي كم‌تر عملياتي و كاربردي است. او اين مسئله را توضيح نمي‌دهد كه ملّت چگونه از ساير انواع جامعه (كه خود آن‌ها را برمي‌سازد) متمايز مي‌شود. هم‌چنين، تحليل او از سه وجه پذيراي انتقاداتي بسيار جدي است. درك او از ملّت به‌مثابۀ امري فراطبقاتي، غيراجتماعي و همه‌جايي، غيابِ اقليت‌ها، گروه‌هاي حاشيه‌اي و فرودستان در تحليل او و هم‌چنين بي‌توجهي به مسئلۀ جنسيت و نقش بازتوليدي زنان در شكل‌گيري يك ملّت باعث مي‌شود تا فضايي كه او از شرايط شهروندي و ملّت مي‌سازد، بر سبك زندگي مردانِ طبقۀ متوسط اروپايي مبتني باشد.