واكاوي سياست‌هاي عربستان سعودي در مقابل صدور انقلاب اسلامي ايران با تأكيد بر موسم حج (1368-1358)

هدف: واكاوي شيوه‌ها و روش‌هاي گسترش انقلاب اسلامي در عربستان سعودي، توسط ايران و اقدامات، شيوه‌ها و روش‌هاي ممانعت از گسترش انقلاب اسلامي، توسط عربستان سعودي محور اصلي اين پژوهش است. روش‌شناسي پژوهش: اين مقاله به روش توصيفي- تحليلي با بهره‌گيري از منابع اصلي و اسناد موجود در مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي وزارت امورخارجه به شكل كتابخانه‌اي گردآوري شده است. يافته‌ها: ايام حج همواره فرصت بسيار مناسبي براي آشنايي ديگر مسلمانان جهان با ماهيت آرمان‌ها و اهداف انقلاب اسلامي بوده است. از اين‌رو ايرانيان به روش‌هاي مختلف به‌ويژه برگزاري مراسم برائت از مشركان سعي در انتقال ارزش‌هاي انقلاب اسلامي، طي مراسم حج را داشته‌اند، تا ساير مسلمانان را با آرمان‌هاي انقلاب آشنا كنند. اما عربستان سعودي كه از سرايت انقلاب اسلامي ايران به اين كشور نگران بود، اقدامات و مخالفت‌هاي گسترده‌اي براي جلوگيري از گسترش انقلاب اسلامي انجام داد به نحوي كه در دهه نخستين انقلاب اسلامي، روابط ايران و عربستان به تيرگي گراييد. نتيجه‌گيري: هرچند كشتار حجاج ايراني در مكه مهم‌ترين عامل تأثيرگذار بر روابط دو كشور پس از انقلاب بوده، اما ريشه اين حوادث بيش از آنكه ناشي از تفاوت نگرش در فلسفه حج، يا نحوه برگزاري آن باشد ناشي از ترس عربستان از صدور انقلاب اسلامي بوده است كه باعث اقدامات و مخالفت‌هاي گسترده مذهبي و سياسي و فرهنگي با ايران شد.