توسل به زور به منظور دفاع از خود در اسلام با نگاهي به ديدگاه امام خميني (ره)

عصر حاضر مملو از جنگ هاي منطقه‌اي در خاورميانه است و دفاع از سرزمين و كيان ايران اسلامي بر اساس تئوري‌هاي ژئواستراتژيك، محدود به جغرافياي اين كشور نيست و در اين رهگذر مسئله چگونگي دفاع از كشور در اين مقطع زماني مورد تأمل محافل و انديشه ورزان عرصه حقوق و سياست و به تعبيري ديگر، ديپلماسي و ميدان است. اين تحقيق به روش توصيفي- تحليلي با استفاده از ابزار كتابخانه‌اي به اين نتيجه رسيده كه نگاهي به مباني فقهي نشان مي‌دهد كه دفاع مشروع و به عبارتي، متوسل شدن به زور به خاطر دفع ضرر واجب است. مصداق عيني اين موضوع توسل به زور به منظور دفاع بوده كه از استثنائات اصل منع توسل به زور است؛ البته ديدگاه‌هاي فقهي در مورد موضوع مذكور گاهي با اختلافاتي مشهود است. وجوب جهاد تدافعي مشروط به رهبري معصوم (ع) يا نايب خاص يا عام وي نيست، لكن با فرض تشكيل حكومت اسلامي مقتدر كه رهبري عادل و مطاع در رأس آن است، در صورت امكان و عدم خسارت جدي در تأخير دفاع تا حصول اذن، دفاع با اذن و مطابق نظر رهبري مشروع و مصلحت سنجي او صورت خواهد گرفت. مقاله حاضر ضمن پرداختن به اختلاف ديدگاه‌ها در اين خصوص درصدد تبيين دفاع مشروع از ديدگاه اسلام، مباني فقهي آن و گستره جهاد تدافعي شامل دفاع از اسلام درمقابل فتنه ‎گري دشمنان، دفاع از دار الاسلام و كيان اسلامي، دفاع از بلاد اسلامي و نيز دفاع از اتباع دولت اسلامي و مستأمنين و نيز شرايط و محدوديت‌هاي جهاد تدافعي بوده و برآن است تا محور مباحث را حول ديدگاه‌هاي امام خميني قرار دهد.