اثر شاخص تمركز بر سودآوري سيستم بانكي كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي

طي دو دهه گذشته، سيستم مالي در سراسر دنيا، تغييرات قابل ملاحظه اي را در محيط فعاليت خود تجربه كرده و عوامل داخلي و خارجي متعددي بر ساختار و عملكرد آن تأثير گذار بوده است. با وجود اين، بر خلاف تمامي تغييرات مذكور، سيستم بانكي همچنان ميدان دار اصلي تأمين مالي فعاليت اقتصادي در بسياري از كشورها است و بنابراين، ارزيابي عملكرد نظام بانكي، حائز اهميت است. سودآوري از جمله عوامل تأثير گذار در ارزيابي عملكرد بانك ها محسوب مي شود و از اين رو، شناخت عوامل مؤثر بر آن كه مشتمل بر عوامل داخلي و خارجي است، ضروري مي باشد. هدف محوري اين مقاله، ارزيابي تأثير شاخص تمركز بر سودآوري صنعت بانكداري به روش گشتاورهاي تعميم يافته سيستمي است. در اين مقاله، وضعيت بازار متشكل پولي كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي كه شامل 52 كشور در بازه زماني 2019-2005 مي باشد، مورد بررسي قرارگرفت. براي اين منظور، از شاخص هرفيندال- هيرشمن جهت اندازه گيري تمركز و از بازده كل دارايي ها و شاخص ثبات بانكي، به عنوان معيارهاي سودآوري و ريسك بانك ها استفاده شد. نتيجه برازش الگوي تحقيق، نشان دهنده تأثير مثبت شاخص تمركز بر بازده كل دارايي ها است؛ بدين معنا كه افزايش تمركز بازاري، باعث افزايش سودآوري شده است. با توجه به واقعيت هاي مشهود در اقتصاد كشورهاي مورد مطالعه، ﺷﺪت ﺗﻤﺮﮐﺰ در ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎﻧﮑﺪاري، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮيﻖ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دادن ﮐﺎرآيﯽ و اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ، ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺘﯽ ﺑﺮ ﺳﻮدآوري ﺑﺎﻧﮏﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. علاوه  برآن، متغير‌هاي مستقل با وقفه (شاخص ثبات بانكي، كفايت سرمايه و بازده دارايي‌ها) و همچنين متغيرهاي نسبت وام به سپرده و نسبت دارايي هاي بانك مركزي، داراي تأثير مثبت و معناداري با ريسك هستند.