شاخص تركيبي جامع آسيب پذيري و تاب آوري در گروه كشورهاي منتخب (G7 و MENA) با رويكرد نظريه گراف

آسيب‌پذيري اقتصادي، ويژگي ساختاري يك كشور است كه باعث مي‌شود در معرض متغيرهاي خارج از كنترل قرار گيرد. تاب‌آوري اقتصادي، ناشي از اتخاذ سياست‌هاي كلان اقتصادي است. تحقيق حاضر با انتخاب كشورهاي صادركننده نفت (MENA) و كشورهاي صنعتي (G7) و استفاده از شاخص تركيبي و با رويكرد نظريه گراف در دوره زماني2020-2017، متغيرهاي زيرمجموعه توسعه پايدار را در پنج بعد در نظر مي‌گيرد. از اين رو، پژوهش به دنبال شناسايي نقاط قوت و ضعف گروه كشورهاي منتخب در وضعيت آسيب‌پذيري و تاب‌آوري است تا از اين طريق، بتواند جهت‌گيري‌هاي سياستي مناسبي را براي دستيابي به توسعه پايدار ارائه نمايد. در اين مسير، كشورها را در چهار وضعيت آسيب‌پذيري كنترل نشده، آسيب‌پذيري محدود، تاب‌آوري ناپايدار و تاب‌آوري پايدار طبقه‌بندي مي‌نمايد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد، كشورهاي صنعتي در وضعيت تاب‌آوري پايدار به معناي بيشتر بودن تاب‌آوري نسبت به آسيب‌پذيري و شاخص مثبت قرار مي‌گيرند. برخي از كشورهاي صادركننده نفت در گروه تاب‌آوري پايدار قرار دارند ولي مقدار شاخص براي اين كشورها، تقريباً برابر صفر است. مشكل اصلي كشورهاي مورد نظر، در بعد حكمراني قرار دارد كه با توجه به موقعيت متزلزل شان، مي‌تواند به انتقال به وضعيت آسيب‌پذيري كنترل‌نشده منجر گردد. ساير كشورهاي اين گروه، در گروه آسيب‌پذيري كنترل نشده و شاخص منفي قرار مي‌گيرند. عامل اصلي پايين بودن تاب‌آوري و بالا بودن آسيب‌پذيري اين كشورها نيز مانند بقيه كشورهاي گروه، در بعد حكمراني قرار دارد. بدين ترتيب، به جهت بهبود وضعيت آسيب‌پذيري و تاب‌آوري و دستيابي به توسعه پايدار، اجراي اصلاحات قابل توجهي در نظام حكمراني اين كشورها ضروري به نظر مي‌رسد.