مطالعه تطبيقي روش‌هاي مختلف تعيين توان اشتغال‌زايي بخش‌هاي اقتصادي: مطالعه موردي اقتصاد ايران

در اين مطالعه، براي شناسايي ميزان اهميت بخش‌هاي مختلف اقتصاد ايران از حيث مسأله اشتغال بر مبناي جداول داده-ستانده سال 1395 مركز آمار ايران (منتشر شده در ارديبهشت 1401)، ابتدا با استفاده از روش سنتي، توان اشتغال زايي بخش ها تعيين، و سپس با استفاده از دو روش حذف فرضي ملر و مارفان[1]، و روش اصلاح‌شده حذف فرضي، تعداد مشاغل از بين رفته محاسبه شد. نتايج دو روش اول، نشان مي دهد كه ساير خدمات[2]، و فعاليت‌هاي حرفه‌اي، علمي و فني، به ترتيب، بخش هاي كليدي اقتصاد از لحاظ توان اشتغال زايي مستقيم و غيرمستقيم بوده اند؛ درحالي‌كه بر اساس روش اصلاح‌شده حذف فرضي، بخش هاي توليد صنعتي (ساخت)، كشاورزي، جنگل‌داري و ماهيگيري، به ترتيب، كليدي ترين بخش هاي اقتصاد معرفي ‌شده‌اند. در روش اصلاح‌شده حذف فرضي (برخلاف دو روش اول)، مبادلات واسطه اي بين بخش ها و ‌اندازه واقعي تقاضاي نهايي به طور همزمان، معيار سنجش بخش ها قرار مي گيرند. همچنين، نتايج همبستگي رتبه‌اي بين توان اشتغال‌زايي بخش‌ها و پيوندهاي پسين و پيشين توليد، نشان مي‌دهد كه نتايج روش اصلاح‌شده حذف فرضي، بالاترين سازگاري را ‌دارد. به ‌بيان ‌ديگر، سياست‌گذاري براي ايجاد اشتغال بر اساس روش اصلاح‌شده، نسبت به دو روش ديگر، توليد بالاتري را نيز به همراه خواهد داشت. لذا استفاده از اين روش براي برنامه ريزي و سياست‌گذاري، مناسب تر است.   [1]. Meller Marfan [2] . ساير فعاليت‌هاي خدماتي، فعاليت‌هاي خانوارها به‌عنوان كارفرما، فعاليت‌هاي تفكيك‌پذير توليد كالاها و خدمات توسط خانوارهاي معمولي براي خودمصرفي، فعاليت‌هاي سازمان ها و هيأت هاي برون مرزي و فعاليت هاي نامشخص و اظهارنشده است.