حجيت اجماع در مسائل اعتقادي از ديدگاه اماميه

The validity of consensus on doctrinal issues from the perspective of the Imami religion

اجماع يكي از ادله‌ي پركاربردي است كه علاوه بر مسائل فقهي، در برخي از مسائل اعتقادي نيز به عنوان دليل مطرح شده است. اعتبار اجماع در مسائل فقهي روشن است ولي اعتبار و ارزش معرفت شناسي آن در مسائل اعتقادي چندان روشن نيست؛ به جهت آنكه تحقيق موسع و يكپارچه در اين باره صورت نگرفته است. لذا پرسش از حكم اين مساله، از مسائلي است كه نياز به تحقيق مستقل دارد. اهميت اين بحث آنجا روشنتر مي‌‌شود كه اجماع در بسياري از مسائل اعتقادي به عنوان تنها دليل مطرح شده است. اين تحقيق با هدف شناخت حدود و ثغور مساله و كشف ارزش معرفتي اجماع در مسائل اعتقادي انجام شده است. و نيل به اين مقصود، در سايه توصيف و تحليل ادله حجيت اجماع در مسائل فقهي ميسر است تا از اين رهگذر روشن شود آيا ادله مذكور، چنين قابليتي دارند كه شامل مسائل اعتقادي نيز بشوند يا نه؟ واكاوي ادله نشان مي‌دهد حداقل برخي از ادله اجماع در مسائل فقهي، بر فرض تمام بودن، چنين قابليتي دارند كه شامل مسائل اعتقادي نيز بشوند و به همين جهت وجهي براي تفصيل بين مسائل فقهي و اعتقادي وجود ندارد.

Consensus is one of the most widely used arguments that in addition to jurisprudential issues, has been raised as a reason in many doctrinal issues. The validity of consensus in jurisprudential issues is clear, but its epistemological validity and value in doctrinal issues is disputed and questionable, while in some theological works, the documentation of some doctrinal issues is limited to "consensus". Discovery of the epistemological value of consensus in matters of belief is possible in the light of the analysis of the arguments for the authority of consensus in matters of jurisprudence, in order to clarify whether these arguments have the ability to include matters of belief or not? An analysis of the evidence shows that at least some of the arguments for consensus on jurisprudential issues, assuming they are complete, have the ability to include doctrinal issues, and accordingly, there is no way to elaborate between jurisprudential and doctrinal issues.