اثربخشي برنامۀ پيشگيري از خودزني در مدارس بر خطرپذيري و فراهيجان‌هاي دختران نوجوان

هدف پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي برنامۀ پيشگيري از خودزني در مدارس بر خطرپذيري و فراهيجان‌هاي نوجوانان دختر بود. پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف، كاربردي و روش آن نيمه‌آزمايشي با گروه آزمايش و گواه و مرحلۀ پيگيري بود. جامعۀ آماري شامل تمام دختران نوجواني بود كه در سال تحصيلي 1399-1398 در مقطع متوسطۀ اول مدارس رشت مشغول به تحصيل بودند و حداقل يك بار اقدام به خودزني داشتند. نمونۀ پژوهش شامل 34 نوجوان خودزني‌كننده بود كه از طريق نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه قرار گرفتند. براي جمع‌آوري اطلاعات، از دو مقياس خطرپذيري نوجوانان ايراني (IARS) و فراهيجان (MS) استفاده شد. گروه آزمايش در معرض 16 جلسه برنامۀ آموزشي پيشگيري از خودزني (دو بار در هفته) قرار گرفتند و گروه گواه آموزشي دريافت نكرد. نتايج با استفاده از نرم‌افزار SPSS و با روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها حاكي از اثرگذاري معني‌دار بستۀ آموزشي بر كاهش خطرپذيري، كاهش فراهيجان منفي و افزايش فراهيجان مثبت در سطح 001/0 P بود. در مرحلۀ پيگيري، اثرگذاري بسته بر مؤلفه‌هاي گرايش به الكل، گرايش به رابطه و رفتار جنسي و گرايش به رابطه با جنس مخالف از متغير خطرپذيري و زيرمولفۀ علاقه از فراهيجان مثبت معني‌دار نبود. بستۀ آموزشي از طريق آموزش تنظيم هيجان‌ها و بازسازي شناختي بر كاهش خطرپذيري، كاهش فراهيجان‌هاي منفي و افزايش فراهيجان‌هاي مثبت دختران نوجوان مؤثر است و به‌عنوان مداخله‌اي براي پيشگيري از خودزني در مدارس پيشنهاد مي‌شود.