تقابل استراتژيك مقامات پولي و مالي، و فعالان بازار ارز ايران: رويكرد بازي‌هاي ايستاي غيرهمكارانه

تجربه نوسانات زياد بازار ارز در ايران و اثرگذاري سياست‌‌‌هاي‌ پولي و مالي بر اين بازار، اهميت اتخاذ رويكرد علمي از سوي سياست‌گذاران مالي و پولي و توجه به رفتار ساير بازيگران (سفته‌بازازان بازار ارز) در فضاي تصميم‌گيري را هرچه بيشتر آشكار ساخته است. مطالعه حاضر سعي دارد با استفاده از رويكرد نظريه بازي‌ها، ميزان زيان اجتماعي حاصل از اتخاذ رويكردهاي مختلف توسط سياست‌گذاران پولي و مالي را در بازه زماني 9 ساله (1390 تا 1398) ارزيابي نموده و از اين مسير وجود رويكرد بهينه تعاملي بين دولت و بانك مركزي كه به كمترين مقدار زيان اجتماعي منجر مي‌شود، شناسايي نمايد. برطبق نتايج، كمترين زيان اجتماعي زماني حاصل مي‌شود كه بازيگر پولي اهميت بيشتري را متوجه تثبيت نرخ سود نموده و در اتخاذ سياست‌‌‌هاي‌ پولي، از استقلال تصميم‌گيري بيشتري برخوردار باشد. به‌عبارت ديگر، افزايش نرخ سود از جانب بازيگر پولي، افزايش ميل به تقاضاي ارز از جانب فعالان بازار ارز و همچنين ميل به افزايش بيشتر انحراف مخارج دولت از بودجه متوازن دولت را باعث مي‌شود كه هر دو رفتار عكس‌العملي در جهت افزايش زيان اجتماعي تفسير مي‌شود. بر اين اساس، با توسل به معيار زيان اجتماعي مي‌توان توصيه به استقلال ابزاري بانك مركزي در جهت افزايش رفاه اجتماعي نمود كه لازمه اين امر تغيير رويه در اعمال سياست‌‌‌هاي‌ پولي و مالي و تغيير نگرش مسئولين اقتصادي كشور در مورد استقلال و عدم استقلال ابزاري بانك مركزي و چگونگي ارتباط آن با دولت است.