ارزيابي نرخ ارز بازار غيررسمي و نرخ ارز رسمي با فرضيه بالاسا- ساموئلسون

دركشورهاي در حال توسعه معمولا نظام‌هاي چند نرخي ارز وجود دارند. حجم معاملاتي كه با نرخ ارز بازار غيررسمي مختل شده صورت مي‌گيرد بسيار بيشتر از نرخ ارز رسمي است.  به منظور تأثيرات نوسانات نرخ ارز، سازگاري و انطباق نرخ ارز رسمي و بازار غيررسمي با مباني اقتصادي در مدل بالاسا-ساموئلسون در بازه زماني ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۶ براي اقتصاد ايران بررسي مي‌گردد. از داده‌هاي ارزش افزوده و شاخص قيمت‌ها به تفكيك بخش‌هاي قابل تجارت و غير قابل تجارت و نرخ ارز رسمي و بازار غيررسمي استفاده گرديد. نتايج نشان مي‌دهد، پيش‌بيني مدل بالاسا-ساموئلسون مبني بر تاثيرگذاري بهره‌وري نسبي بر قيمت نسبي و همچنين اثر اختلاف بهره‌وري نسبي بر نرخ ارز حقيقي تاييد مي‌شود. اما اثرات قيمت‌هاي قابل تجارت بر نرخ ارز اسمي و اختلاف قيمت نسبي بر نرخ ارز حقيقي با مدل سازگاري ندارد. در اقتصاد ايران بهره‌وري هم بر قيمت‌هاي نسبي و هم بر نرخ ارز حقيقي (رسمي و بازار غيررسمي) موثر خواهد بود.