برآورد ارزش اقتصادي آب جهت مصارف شهري و كشاورزي: مطالعه موردي سد كوثر

مقدمه و هدف: سد كوثر يكي از سدهاي واقع‌شده در حوضه آبريز زهره-جراحي است كه حجم آب ذخيره شده در آن به دليل تغيير شرايط آب و هوايي، كاهش حجم ورودي آب ناشي از بارندگي، افزايش تبخير، افزايش حجم برداشت جهت تآمين تقاضاي فزاينده ناشي از رشد جمعيت روند كاهشي داشته و اين مسأله نگراني هايي را در جهت پاسخ به تقاضاي آب در اين حوضه ايجاد كرده است. بنابراين سناريو كاهش منابع آب در دسترس در اين حوضه چالشي بسيار جدي پيش روي سياست گذاران است و اين مسئله خود تأكيدي بر لزوم مديريت پايدار اين منبع حياتي دارد. اصلاح نظام قيمت گذاري آب با رويكرد ارتقاء ارزش آب و پوشش هزينه هاي آن مي تواند موجب تخصيص بهتر آب و بهينه شدن رفتار بهره برداران آب شود. مواد و روش ها: ازاين‌رو، در پژوهش حاضر به محاسبه ارزش اقتصادي آب در مصارف مختلف كشاورزي و شهري پرداخته شد. اطلاعات مورد نياز در اين تحقيق از طريق شركت سهامي آب منطقه اي استان كهگيلويه و بوير احمد در سال 1393 جمع آوري شده است. هزينه كامل آب با در نظر گرفتن هزينه كامل تامين ، فرصت و هزينه خارجي آب محاسبه شد. براي محاسبه ارزش آب در بخش‌هاي شهري و كشاورزي، از تكنيك برنامه‌ريزي رياضي با هدف حداكثر كردن سود كل مصرف آب مصرف‌كنندگان شهري و كشاورزي (با استفاده از نرم‌افزار GAMS) استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه ارزش سايه اي آب هر متر مكعب جهت مصارف كشاورزي و شهري به ترتيب 5411 و 9643 ريال بوده كه مي تواند به نوعي سقف قيمت آب نيز تعيين گردد. از اينرو، قيمت آب كشاورزي هر متر مكعب بايستي از 1279 ريال (كف قيمت) بيشتر و از 5411 ريال (سقف قيمت) كمتر تعيين شود كه هم براي عرضه كننده آب منفعت به همراه داشته باشد و هم بيش از حداكثر تمايل به پرداخت مصرف كنندگان نباشد. بحث و نتيجه گيري: نتايج براي مصارف شهري نشان داد كه قيمت هر متر مكعب آب شهري بايستي بالاتر از 2513 ريال جهت پوشش هزينه هاي كامل تأمين آب و پايين تر از 9643 ريال به عنوان ارزش اقتصادي مصرف كنندگان شهري تعيين گردد.