تاثير تغييرات اقليمي بر تركيب صادرات محصولات كشاورزي در ايران

مقدمه و هدف عمده ترين پيامدهاي خشكسالي و كاهش منابع آبي تغيير الگوي كشت محصولات كشاورزي است. بطوريكه كشت محصولات كشاورزي با آب بري كمتر و مقاومت در برابر خشك سالي در اولويت قرار مي گيرد. در اين نوشتار متغير صادرات محصولات كشاورزي به دو دسته بر اساس ميزان آب بري تقسيم شد. تغييرات صادرات محصولات كشاورزي و تغييرات آب و هوايي در سالهاي مختلف مورد بررسي قرار گرفت. مواد و روش دادههاي آماري به روش كتابخانه اي از منابع آماري جمع آوري و متغييرهاي صادرات محصولات كشاورزي ، دما و ميزان بارش طي دوره زماني ۱۳۹۶ - ۱۳۸۰ استخراج گرديد روش پژوهش ، توصيفي – تحليلي است. بر اين اساس صادرات اقلام عمده محصولات كشاورزي زراعي و باغي بر اساس ميزان آب بري به عنوان متغير وابسته و متغيرهاي ميزان بارندگي سالانه و تغييرات دمايي (بيشينه و كمينه دما) به عنوان متغيير مستقل در نظر گرفته شد. اين داده ها با استفاده از روشهاي اقتصاد سنجي ، مدل دادههاي تركيبي و با استفاده از نرم افزارEviewsوR تحليل شده است. يافته ها نتايج حاصل از برآورد الگوها نشان ميدهد كه حساسيت صادرات محصولات منتخب به متغير بارش در هر دو گروه مثبت است و شدت اين حساسيت در گروه پر مصرف آبي (25 درصد) بيش از گروه كم مصرف (۱۸ درصد) است. حساسيت صادرات به شاخص دما نيز در هر دو الگو بسيار بالا و مثبت ارزيابي شده .است رفتار صادرات محصولات كشاورزي منتخب در هر دو گروه در مواجهه با تنشهاي اقليمي به صورت U معكوس است. بحث و نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي پژوهش تحت شرايط خشك سالي تركيب محصولات كشاورزي بخش تركيب صادرات صادرات ايران به سمت اقلامي سوق پيدا خواهد كرد كه در گروه محصولات كم مصرف آبي تقسيم بندي مي شوند. بنابراين تغيير الگوي كشت به سمت محصولاتي كه در برابر تنش هاي اقليمي مقاوم تر هستند، متمايل و تجارت محصولات كشاورزي را متحول خواهد كرد.