اثربخشي آموزش مجازي بر اهمال‌كاري و ميزان توجه دانشجويان در دوره پاندمي كوويد-19

پيشينه و اهداف: نياز به آموزش مجازي باتوجه‌به مزاياي آن در مقايسه با آموزش سنتي در هر زمان احساس مي‌شد كه در ايام شيوع كوويد 19 و عدم حضور دانشجويان در دانشگاه‌ها، ضرورت اين نوع آموزش به اوج خود رسيد. هدف از پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش مجازي بر اهمال‌كاري و ميزان توجه دانشجويان دانشگاه پيام‌نور كرمان در دوره پاندمي كوويد - 19 بود.روش‌ها‌: روش تحقيق حاضر نيمه تجربي با استفاده از گروه كنترل و آزمايش بود.جامعه آماري حدود 4000 نفر دانشجوي رشته‌هاي مختلف دانشگاه پيام نور مركز كرمان بودند. حجم نمونه شامل 40 دانشجو بود كه از طريق پيش آزمون، اهمال كار تشخيص داده شدند و تا حدودي دچار نقص توجه و تمركز بودند. نمونه به شيوه در دسترس انتخاب و آزمودني‌ها به‌صورت تصادفي در دو گروه كنترل و آزمايش جايگذاري شدند. همچنين اين دو گروه از نظر ترم تحصيلي و سن تا حد ممكن همگون شدند. ابزار جمع‌آوري داده‌ها در اين تحقيق دو پرسش‌نامه استاندارد اختلال كمبود توجه توسط سوانسون و نولان پلهام (1980) و مقياس اهمال‌كاري تحصيلي سولومون و راثبلوم (1984) بود. در پژوهش حاضر ضريب آلفـاي كرونبـاخ محاسبه شده، براي مقياس اهمال‌كاري تحصيلي، برابر با 0.86 برآورد شده است كه نشان مي‌دهد در سطح مورد قبولي است. پيش‌آزمون و پس‌آزمون براي هرگروه قبل و بعد از آموزش انجام گرفت. آموزش مجازي در قالب كلاس روش تحقيق در محيط آموزشي مجازي توسط نرم‌افزار ادوبي كانكت با استفاده از پاورپوينت همراه با پخش صدا، تصاوير و جداول مرتبط، به‌صورت آنلاين در 12 جلسه 2ساعته براي گروه آزمايش برگزار شد. البته لازم به ذكر است كه مدرس در حين تدريس با استفاده از روش سخنراني مطالب تكميلي را ارائه مي‌داد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از آمار توصيفي و استنباطي در قالب جداول و شكل‌ها و همچنين تحليل كواريانس و آزمون لوين و آزمون شاپيرو-ويلكز استفاده شد. افراد گروه آزمايش آموزش درس روش تحقيق را در 12 جلسه 2 ساعته به‌صورت مجازي دريافت كردند؛ در حالي‌كه دانشجويان گروه كنترل به شيوه سنتي آموزش ديدند.يافته‌ها: نتايج تحليل كوواريانس در متغير اهمال‌كاري تحصيلي (sig=0.00،F=2.95) و ميزان توجه (sig=0.00, F=9.5) معنادار است؛ بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه در گروه آزمايش تغيير معناداري در اهمال‌كاري تحصيلي و ميزان توجه نسبت به گروه كنترل تحت‌تأثير مداخله به‌وجود آمده است؛ به اين معني كه آموزش مجازي بر اهمال‌كاري تحصيلي و ميزان توجه دانشجويان دانشگاه پيام‌نور اثربخش است و ضرايب اتا اثربخشي روي متغير اهمال‌كاري تحصيلي و ميزان توجه را نشان داده است.نتيجه‌گيري: باتوجه‌به انعطاف‌پذيري بالاي آموزش مجازي، دانشجويان مي‌توانند باتوجه‌به شرايط و موقعيت خود و براساس آمادگي ذهني به يادگيري بپردازند كه اين خود مانع حواس‌پرتي و كاهش عوامل مداخله‌گر در تمركز مي‌شود.همچنين طراحي برنامه‌هاي آموزشي نظير كارگاه‌هايي به‌منظور ارتقاي آگاهي و توانايي استفاده از آموزش مجازي به‌عنوان ابزار آموزشي اثربخش و نيز ارتقاي كيفيت سخت‌افزاري پيشنهاد مي‌شود. بنابراين علاوه بر فرهنگ‌سازي در اين زمينه، ضرورت تلاش در جهت بالابردن سطح دانش و ارتقاي كيفيت امكانات و تجهيزات موردنياز وجود دارد. ازاين‌رو پيشنهاد مي‌شود باتوجه‌به مباحث گسترده و پيچيده دروس دانشگاهي و در جهت كاهش اهمال‌كاري و افزايش ميزان توجه دانشجويان، روش آموزش تركيبي شامل آموزش مجازي در كنار آموزش حضوري (سنتي) در دانشگاه‌هاي كشور خصوصاً پس از پايان بيماري كوويد 19 موردتوجه قرار گيرد.