بررسي مولكولي تغييرات نوكلئوتيدي ژن‌هاي ATPase6 و MT-CYB در ژنوم ميتوكندري بيماران مبتلا به پوليپوز آدنوماتوز خانوادگي (FAP)

مقدمه: پوليپوز آدنوماتوز خانوادگي (FAP) يك بيماري نادر و ارثي است كه در آن پوليپ‌هاي پيش‌سرطاني متعددي در روده بزرگ بيمار ايجاد مي‌شود. بيماري FAP درنتيجه جهش در ژن APC (5q21) ايجاد مي‌شود. طبق تحقيقات جديد علاوه بر اختلالات هسته‌اي، اختلالات عملكردي ميتوكندريايي نيز يكي از عوامل مهم سرطان‌زا و هم‌چنين هدف اميدواركننده‌اي جهت درمان سرطان است. هدف از اين مطالعه بررسي تغييرات نوكلئوتيدي ژن‌هاي ATPase6 و MT-CYB ميتوكندري در بيماران مبتلا به FAP بود. روش بررسي: در اين مطالعه 9 خانواده ايراني مبتلا به FAP جهت مطالعه جهش در ژن‌هاي ميتوكندري مورد بررسي قرار گرفتند. بدين منظور، قطعه‌اي به طول bp558 كه حاوي ژن ATPase6 بود و هم‌چنين قطعه‌اي حاوي ژن MT-CYB به طول bp853، با استفاده از روش Touchdown-PCR و تعيين توالي مطالعه شدند. نتايج حاصل از تعيين توالي با نرم‌افزارهاي و پايگاه‌هاي بيوانفورماتيكي متعددي شامل ExPASy، SIFT، PSIPRED،PolyPhen-2 ، I-Mutant، PROVEAN، PredictSNP و PyMol مورد بررسي قرار گرفت. نتايج: در اين تحقيق در ژن ATPase6 ميتوكندري پنج جهش مشاهده شد. سه جهش هم‌معني (c.A8901G; p.L125L، c.C8958T; p.I144I و c.C8943T; p.P139P) و دو جهش غير هم‌معني (c.T8780C; p.L85P و c.G9133A; p.E203K) بودند. هم‌چنين در ژن MT-CYB دو جهش‌ هم‌معني (c.A15607G; p.K287K  و c.C15833T; p.L363L) و يك جهش غير هم‌معني (c.C15452A; p. L236I) مشاهده شد. نتيجه‌گيري: در اين مطالعه ژن‌هاي ATPase6 و MT-CYB در بيماران مبتلا به FAP بررسي شدند كه به‌ترتيب 5 و 3 جهش و تغيير نوكلئوتيدي در بيماران مبتلا مشاهده گرديد. با توجه به اينكه جهش‌هاي ژنوم ميتوكندي مي‌تواند در مسير تومورزايي نقش داشته باشد، شناسايي جهش‌هاي جديد مي‌تواند در تشخيص زودهنگام سرطان مؤثر باشد. وجود مطالعات بيشتري براي تأييد ارتباط بين جهش‌هاي ميتوكندري و بيماري FAP مورد نياز است.