مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - نحوه مواجهه با علوم غربي و ميزان بهره‌مندي از آنها در انديشه علامه مصباح يزدي

چكيده فارسي :

ازجمله تأثيرگذارترين مسائل در راه دستيابي به علوم انساني اسلامي، نحوه مواجهه با علوم غربي است. حل اين مسئله تأثير مستقيمي بر ميزان بهره‌مندي از اين علوم خواهد گذاشت. در اين‌باره نظريات متفاوتي مطرح است؛ از روشنفكران سكولار گرفته كه علم و فناوري غربي را تنها راه پيشرفت تلقي مي‌كنند، تا برخي پژوهشگران ديني كه قائل‌اند در علم و تمدن غربي هيچ برگ زريني يافت نمي‌شود كه قابل استفاده باشد. هدف اين پژوهش آن است كه نحوه مواجهه با علوم غربي را در ديدگاه علامه مصباح يزدي واكاوي كرده، براساس آن ميزان بهره‌مندي از اين علوم را بررسي نمايد. روش پژوهش «توصيفي» و از نوع «تحليل اسنادي» است. از منظر آيت‌‌الله مصباح يزدي، در مواجهه با علوم غربي آسيب‌هايي وجود داشته كه بايد از آنها برحذر بود. نحوه مواجهه صحيح، «غرب‌پژوهي» است و بايد در اين زمينه نقد و گزينش كرد. اما به عللي ميزان بهره‌مندي از اين علوم در بيشتر ساحت‌ها حداقلي است، به‌ويژه مباني و پيش‌فرض‌ها، روش‌شناسي عقلي و نقلي و جنبه هنجاري علوم انساني. اما بهره‌مندي از علوم پايه، علوم تجربي و روش‌شناسي تجربي مي‌تواند حداكثري باشد. در انديشه آيت‌الله مصباح يزدي، علوم غربي في‌الجمله قابل استفاده است، ولي ميزان بهره‌مندي از آنها در ساحت‌هاي گوناگون، يكسان نيست.